Wpływ edukacji na rozwój przedsiębiorczości

Raport, został napisany na podstawie przeprowadzonych badań własnych sfinansowanych ze środków budżetowych na naukę w latach 2014-2016 jako projekt badawczy w ramach programu pod nazwą „Diamentowy Grant”. Publikacja skupia się głownie na zaprezentowaniu wyników badań, które mogą stanowić ważny wkład w rozwój nauk o przedsiębiorczości, dlatego też analiza literatury przedmiotu została znacznie skrócona. Zaprezentowana publikacja zawiera również rekomendacje dla przedstawicieli rożnych szczebli edukacji.

Przedsiębiorczość obejmuje wiele aspektów aktywności społeczno-gospodarczej takich, jak sfera ekonomiczna czy też zachowania społeczne i edukacyjne. Przekłada się na kształtowanie postaw, stylów zachowania i wartości w życiu człowieka. Coraz silniej odnosi się do nowych aktywności ludzkich, wymagających inicjatywy, a nie jedynie do działalności gospodarczej, w związku z czym, w niniejszej pracy pojęcie przedsiębiorczość nie ogranicza się jedynie do rejestracji nowej działalności gospodarczej, ale traktowane jest szerzej i odnosi się do postaw przedsiębiorczych, zachowań nakierowanych na podejmowanie aktywności zawodowej i dążenia do doskonalenia jednostki.

Kluczowym celem badań jest zidentyfikowanie wpływu edukacji na rozwój przedsiębiorczości wśród młodzieży akademickiej, będącej na rożnych poziomach i kierunkach kształcenia, oraz określenie związków zachodzących pomiędzy poziomami edukacji i rodzajami kształcenia a postawami przedsiębiorczymi. Drugim celem jest zdiagnozowanie, jakie aspekty edukacji, zarówno formalnej, jak i nieformalnej, wpływają na rozwój przedsiębiorczości najsilniej i jak można to wykorzystać w celu udoskonalenia systemu kształcenia w Polsce – identyfikacja relacji pomiędzy różnorodnymi elementami edukacji przedsiębiorczej a faktycznymi działaniami o charakterze przedsiębiorczym. Istotnymi wątkami badań są również: zbadanie wpływu edukacji na rozwój postaw przedsiębiorczych wśród grupy przedsiębiorców z województwa podlaskiego, legitymujących się różnorodnym wykształceniem, oraz uzyskanie uzupełniających wniosków do badań płynących ze spotkań ze specjalistami z rożnych branż i dziedzin związanych z przedsiębiorczością.

Raport składa się z pięciu rozdziałów: jednego teoretycznego, jednego metodologicznego oraz trzech analitycznych. W rozdziale pierwszym pokrótce scharakteryzowano wybrane aspekty przedsiębiorczości w świetle nauk społecznych. Wyjaśniono pojęcia, omówiono wybrane rodzaje przedsiębiorczości, metody badania oraz powiązanie w nich przedsiębiorczości i edukacji, przedstawiono także definicje edukacji formalnej i nieformalnej.

W rozdziale drugim uzasadniono podjęcie badania, przedstawiono problem i przyjęte cele badawcze. Omówiono zastosowane metody i techniki badawcze. Na potrzeby realizacji badań zbudowano nowy wskaźnik opisujący postawy przedsiębiorcze – Ogólny Wskaźnik Przedsiębiorczości (WSKP), który pozwala na ocenę postawy przedsiębiorczej respondenta. Na podstawie zbudowanego wskaźnika dokonano wyodrębnienia czterech typów postaw przedsiębiorczych. Dla każdego z trzynastu stwierdzeń opisujących postawę przedsiębiorczą można obliczyć wskaźnik szczegółowy, tj. średnią punktację tylko dla wybranego stwierdzenia, co pozwala również na ocenę pojedynczych cech (np. inicjatywy, elastyczności) respondentów.

Rozdział trzeci przedstawia wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród młodzieży akademickiej województwa podlaskiego. Dokonano w nim charakterystyki badanej grupy oraz przedstawiono wyniki badań podzielone na kilka kategorii: aktywność zawodową, aktywność przedsiębiorczą i dodatkowe aktywności studentów. Następnie zaprezentowano związek edukacji formalnej i nieformalnej z rozwojem przedsiębiorczości studentów, opinie studentów o wybranych obszarach edukacji, oferowane formy edukacji formalnej podczas studiów, uczestnictwo studentów w wybranych formach edukacji formalnej i nieformalnej oraz związki edukacji z kształtowaniem postaw przedsiębiorczych i własną działalnością gospodarczą.

W kolejnym, czwartym rozdziale, przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w formie wywiadów wśród przedsiębiorców z województwa podlaskiego. Dokonano charakterystyki badanej grupy oraz przedstawiono wyniki badań, które głównie skupiały uwagę na związkach edukacji formalnej i nieformalnej z rozwojem postaw przedsiębiorczych. Wśród analizowanych wypowiedzi przedsiębiorców nie zabrakło ich opinii na temat wiedzy w zakresie przygotowania do prowadzenia własnej działalności gospodarczej, jakiej brakuje w polskim systemie szkolnictwa, oraz tego, co można zrobić, aby zachęcić studentów do samorozwoju.

W ostatnim rozdziale zaprezentowano główne wątki poruszone podczas paneli dyskusyjnych przeprowadzonych wśród specjalistów z rożnych dziedzin zajmujących się przedsiębiorczością. Badanie to obejmowało sześć paneli, które pozwoliły na wyciągnięcie interesujących wniosków.