Współpraca nauki i biznesu w organizacjach klastrowych w Polsce

Polityka klastrowa w Polsce stanowi jeden z elementów polityki innowacyjnej, a w jej zakresie dąży się między innymi do wspierania współpracy między przedsiębiorstwami a sektorem naukowo-badawczym. Organizacje klastrowe, których głównym celem jest działanie jako platformy integrujące różnorodne podmioty działające w granicach klastrów, mają potencjał przezwyciężania kluczowych barier innowacyjności gospodarki. Celem głównym badań było poznanie specyfiki współpracy podejmowanej w ramach organizacji klastrowych w Polsce między przedsiębiorstwami a instytucjami naukowo-badawczymi, w szczególności w odniesieniu do jej motywów, form i korzyści z niej płynących.
Badania realizowano w oparciu o sekwencyjną strategię mieszaną, w której kluczową rolę odegrały metody jakościowe. Obejmowały one przegląd literatury, wywiady pogłębione z menedżerami organizacji klastrowych oraz przedstawicielami instytucji sektora nauki do nich przynależącymi, badanie ankietowe wśród naukowców posiadających doświadczenie we współpracy z przedsiębiorstwami w ramach organizacji klastrowych uczestniczących w badaniu, a także warsztaty z udziałem przedstawicieli sektora biznesu, nauki i administracji publicznej. Analizy ilościowe przeprowadzono na podstawie zgromadzonych danych ankietowych, natomiast dane jakościowe poddano szczegółowej analizie treści.
Wyniki badań wskazały, że współpraca między przedsiębiorstwami a instytucjami sektora naukowego na płaszczyźnie organizacji klastrowych w Polsce jest motywowana głównie chęcią transferu wiedzy, rozwijania innowacji oraz budowania sieci kontaktów. Najczęściej stosowane formy współpracy obejmowały realizację projektów badawczo-rozwojowych, organizację forów wymiany informacji oraz wspólne działania edukacyjne, takie jak konferencje czy szkolenia. Respondenci podkreślali, że współpraca ta przynosi liczne korzyści, w tym poprawę transferu technologii, rozwój procesów technologicznych, wzrost internacjonalizacji działań oraz zwiększenie poziomu zaufania między sektorami nauki i biznesu. Zidentyfikowano jednak także istotne bariery i wyzwania, takie jak wysokie koszty administracyjne związane z prowadzeniem projektów oraz różnice kulturowe i organizacyjne pomiędzy sektorem nauki a przedsiębiorstwami.
Na podstawie uzyskanych wyników sformułowano rekomendacje dotyczące dalszego wspierania organizacji klastrowych oraz rozwoju współpracy B2R/R2B. Kluczowe znaczenie ma rozbudowa infrastruktury badawczej oraz wdrażanie programów finansujących projekty badawczo-rozwojowe realizowane wspólnie przez instytucje naukowe i przedsiębiorstwa. Istotne jest również promowanie międzynarodowej współpracy klastrowej, co może zwiększyć ich konkurencyjność w skali globalnej. Uproszczenie procedur administracyjnych związanych z realizacją projektów oraz organizacja szkoleń i działań edukacyjnych promujących dobre praktyki współpracy nauka-biznes mogą znacząco zwiększyć efektywność takich działań. Polityka klastrowa powinna szczególnie koncentrować się na wsparciu branż o wysokim potencjale innowacyjnym, co przyczyni się do dalszego wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki.