Wrażliwość polskiej gospodarki na zmiany wywołane pandemią COVID-19

Na kartach historii epidemie pojawiały się z różną częstotliwością oraz zróżnicowanym nasileniem. Jednakże, choroba zakaźna, wywołana wirusem SARS-CoV-2, dała początek pandemii, której przebieg doprowadził do największej światowej recesji od czasów wielkiego kryzysu. Pandemia COVID-19 od początku stanowiła poważne zagrożenie dla systemu gospodarczego, społecznego oraz politycznego, przede wszystkim z uwagi na jej globalny charakter. Zjawisko to wywołało szereg implikacji i poważnie zakłóciło prawidłowe funkcjonowanie poszczególnych gospodarek i gospodarki światowej jako całości.

Celem monografii jest identyfikacja skutków pandemii COVID-19 dla sytuacji społeczno-gospodarczej i funkcjonowania rynku pracy w Polsce. Chcąc określić skalę potencjalnych konsekwencji społeczno-gospodarczych dokonano relatywnej oceny sytuacji Polski na tle krajów UE oraz analizy ważniejszych wskaźników makroekonomicznych w ujęciu czasowym. Podjęto również próbę wskazania branż najbardziej dotkniętych skutkami pandemii, a także jej wpływu na funkcjonowanie i przemiany, jakie dokonały się na rynku pracy.

Przeprowadzona analiza udowodniła, że pandemia COVID-19 była czynnikiem, który w znaczący sposób zakłócił prawidłowe funkcjonowanie gospodarki. Skala zmian w kontekście koniunktury gospodarczej była ogromna, natomiast zakres oddziaływania pandemii w zależności od branż gospodarki zróżnicowany. Większość negatywnych skutków pandemii COVID-19 była jednak krótkotrwała i w miarę poprawy sytuacji epidemiologicznej nie powinna stanowić poważnej bariery w dalszym rozwoju gospodarczym kraju. Natomiast, najbardziej dotkliwym efektem pandemii w długiej perspektywie, może być nasilająca się inflacja, w tym utrwalenie inflacji bazowej i oczekiwań inflacyjnych na wysokim poziomie. Wyzwanie stanowi również rosnące zadłużenie sektora instytucji rządowych oraz samorządowych, które bezpośrednio i pośrednio będzie ograniczało długookresowe możliwości do tworzenia wzrostu i rozwoju gospodarczego.

W konsekwencji wielotorowego zaburzenia działalności gospodarczej, odbudowa oraz długofalowe ożywienie gospodarki będzie wymagać szerokiego spektrum działań, w tym takich, które pomogą zwiększyć odporność gospodarki na przyszłe szoki o charakterze egzogenicznym. Wzrost zadłużenia krajów i dynamicznie rosnąca inflacja mogą stanowić istotne ograniczenie możliwości tworzenia długookresowego wzrostu, a także finansowania niezbędnych przemian. Interwencja państwa, a także wsparcie UE mogą okazać się zatem kluczowe w procesie niwelowania długofalowych skutków pandemii COVID-19 oraz przygotowania gospodarek do ewentualnych przyszłych kryzysów.