Economic Publishing Platform

Zielone kompetencje w przedsiębiorstwach przemysłowych: perspektywa menadżerów

Agata Sudolska — 2023-12-31

Współcześnie coraz częściej podkreśla się konieczność dostrzegania w działalności gospodarczej skutków związanych z oddziaływaniem człowieka na przyrodę oraz społeczeństwo. Dla wielu podmiotów gospodarczych, w tym zwłaszcza przedsiębiorstw przemysłowych, wyzwaniem stają się działania w obszarze środowiskowym, obejmujące budowanie tzw. zielonej gospodarki, wpisujące się jednocześnie w realizację strategii zrównoważonego rozwoju. Realizacja tych działań wymaga posiadania w organizacji odpowiednich zasobów kompetencyjnych. W tym kontekście niezwykle istotnego znaczenia nabierają zielone kompetencje członków organizacji, rozumiane jako wiązka określonych atrybutów (cech), jakimi się oni odznaczają, tj. – ich zielona wiedza i świadomość, zielone postawy oraz zielone umiejętności. Kształtowanie wśród pracowników zielonych kompetencji sprzyja podejmowaniu przez nich zielonych zachowań, czyli działań realizowanych w miejscu pracy (często również poza nim), mających na celu ochronę środowiska i promowanie zrównoważonego rozwoju organizacji. Kompetencje te są niezwykle istotne w każdej organizacji, z punktu widzenia wdrażania i promowania zielonego rozwoju przedsiębiorstwa.

Głównym celem opracowania jest ocena znaczenia zielonych kompetencji w zasobach kompetencyjnych pracowników przedsiębiorstw przemysłowych w kontekście możliwości ich rozwoju, w szczególności w odniesieniu do oddziaływania tych kompetencji na podejmowanie i realizowanie zielonych zachowań w miejscu pracy.

Czynniki kształtujące bezpieczeństwo energetyczne Polski

Stanisław Bielski — 2023-12-27

Jednym z podstawowych zadań państwa jest zapewnienie obywatelom poczucia bezpieczeństwa. Fundamentem jest bezpieczeństwo energetyczne kraju, które pozwala na zaspakajanie podstawowych potrzeb człowieka. Zagadnienie jest niezwykle ważne, ponieważ decyduje o poziomie rozwoju gospodarczego kraju, a także zamożności i poziomie życia społeczeństwa. Obecnie temat bezpieczeństwa energetycznego jest poruszany bardzo często ze względu na dużą współzależność energetyczną państw oraz pojawiające się zagrożenia.

Głównym celem badań i analiz było zidentyfikowanie uwarunkowań osiągnięcia bezpieczeństwa energetycznego w Polsce. Przeanalizowano główne źródła energii wykorzystywane w Polsce pod względem zapotrzebowania, dostępności oraz możliwościach importu z zagranicy. Ukazano stopień zależności od importu nośników energii na tle innych państw UE. Ponadto zapoznano się z przyszłymi założeniami polityki energetycznej UE i Polski oraz z prognozami na najbliższe lata dotyczącymi problemów na rynku energii związanych z wojną.

W części empirycznej zaprezentowano wyniki badań własnych przeprowadzonych na 303 mieszkańcach Polski. Odpowiedzi uzyskano za pomocą kwestionariusza ankietowego, który zawierał metryczkę oraz 19 pytań. Kwestionariusze miały na celu zbadanie opinii mieszkańców Polski nt. zagadnień z dziedziny bezpieczeństwa energetycznego kraju. Poruszono kwestie, takie jak odczucia dotyczące powstania elektrowni jądrowych w Polsce, kierunki polityki energetycznej Polski czy wykorzystanie instalacji OZE.

Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że bezpieczeństwo energetyczne zarówno Polski, jak i całej Europy jest obecnie zagrożone. Jednak, porównując uwarunkowania, tj. poziom uzależnienia od importu nośników energii, możliwości dywersyfikacji dostaw, udział wykorzystania OZE – Polska na tle krajów UE narażona jest na niebezpieczeństwo w mniejszym stopniu. Na podstawie wyników badań ankietowanych wywnioskować można, że respondenci w domach jednorodzinnych coraz chętniej korzystają z instalacji OZE, a niemal połowa respondentów uważała rozwój tego typu źródeł energii za przyszłościowy kierunek. Respondenci są też świadomi szkodliwości węgla i popierają zamykanie kopalni węglowych. Uważają natomiast, że elektrownie jądrowe są potrzebne w Polsce, jednak nie chcą mieszkać w pobliżu tego typu elektrowni, ponieważ uważają je za niebezpieczne. W odczuciu respondentów, bezpieczeństwo energetyczne Polski jest obecnie zagrożone.

Perspektywa funkcjonowania i rozwoju gospodarstw rolnych w warunkach realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu (na przykładzie woj. warmińsko-mazurskiego)

Mariola Grzybowska-Brzezińska — 2023-11-07

W projektowanych badaniach przyjęto tezę, że w najbliższych latach znaczącą determinantą kreowania warunków rozwojowych gospodarstw rolnych, a także wytyczającą podejmowane przez nie działania adaptacyjne będą założenia określone w Planie Strategicznym dla WPR na lata 2023–2027, w tym również w Europejskim Zielonym Ładzie. Założenia te będą oddziaływać m.in. na takie kwestie jak: rozwój i potencjał gospodarstw rolnych, rentowność funkcjonowania, gospodarowanie zasobem ziemi, działalność inwestycyjna, rozwój innowacyjności i biogospodarki, wdrażanie innowacji, aktywność i wsparcie w kierunku tworzenia warunków dla krótkich łańcuchów dostaw czy rozwój zielonego rolnictwa. Uwzględniając proponowane założenia obecnej polityki rolnej, w tym szczególnie system wsparcia finansowego skierowanego do tego sektora, bardzo ważnym problemem poznawczym jest diagnoza możliwości rozwoju gospodarstw rolnych. Sektor produkcji rolnej funkcjonuje obecnie w ramach różnych strumieni finansowych proponowanych przez UE, które ulegają zmianie, a ważna jest sprawność i świadoma adaptacja gospodarstw rolnych do tych zmian.
W kontekście wskazanych propozycji nowej polityki rolnej, szczególnie nowych form i skali środków finansowych skierowanych do sektora produkcji rolnej, ważnym jest określenie szans i zagrożeń, które muszą uwzględniać właściciele gospodarstw rolnych w planowaniu rozwoju i przyszłości. Nowe realia i warunki funkcjonowania gospodarstw rolnych będą determinowały funkcjonowanie podmiotów zróżnicowanych pod względem wielkości, stopnia rozwoju, specjalizacji i systemów realizacji produkcji rolnej. Dlatego można oczekiwać, że stopień adaptacji i akceptacji warunków proponowanych w ramach założeń nowej Wspólnej Polityki Rolnej gospodarstw rolnych będzie zróżnicowany, a w niektórych sytuacjach bardzo ograniczony. Dlatego określenie okoliczności funkcjonowania różnych kategorii gospodarstw w nowych warunkach polityki rolnej UE jest koniecznym działaniem w celu określenia perspektyw ich rozwój oraz systemów polityki wspierających funkcjonowanie i rozwój całego sektora.
Determinanty rozwoju rolnictwa to zakres dostępności i zasady wykorzystania głównego czynnika produkcji jakim jest ziemia. W województwie warmińsko-mazurskim szczególnie ważne są zasoby ziemi znajdujące się w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa, którym zarządza KOWR OT w Olsztynie. Istotnym jest również fakt, że w gestii zadań realizowanych przez KOWR znajdują się również te, które są związane z realizacją programów wspierających promowanie produktów rolnych i żywnościowych, metod ich produkcji, a także systemów jakości. Ze względu na kontekst założeń zaproponowanych w Planie Strategicznym i uszczegółowionych w Europejskim Zielonym Ładzie zasadnym jest podjęcie badań obejmujących nie tylko gospodarstwa funkcjonujące w oparciu o metody konwencjonalnej produkcji rolniczej, ale także – co szczególnie ważne w regionie Warmii i Mazur – w oparciu o metody ekologiczne.
Głównym celem badań było określenie uwarunkowań funkcjonowania i gospodarowania gospodarstw rolnych regionu Warmii i Mazur, możliwości oraz ograniczeń ich rozwoju w związku z obecnie proponowanymi założeniami polityki rolnej, w tym uwzględnienie założeń Europejskiego Zielonego Ładu, a także czynników gospodarczych i geopolitycznych.
Podjęte w badaniach problemy zostały przeanalizowane także w kontekście ich perspektywicznych zmian, szczególnie w zakresie czasowym wskazanym w Programie Strategicznym dla WPR, czyli w latach 2023–2027.
W monografii wykorzystano m.in. informacje pochodzące z ogólnokrajowej statystyki publicznej, informacje gromadzone przez jednostki branżowe, a także dane pozyskane w bezpośrednich badaniach ankietowych przeprowadzonych w 2022 roku wśród właścicieli konwencjonalnych i ekologicznych gospodarstw rolnych z obszaru podlegającego działalności KOWR OT w Olsztynie, a także wśród władz lokalnych gmin miejsko-wiejskich i wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego.
Mimo sceptycznej postawy badanych właścicieli konwencjonalnych gospodarstw rolnych wobec rozwiązań dotyczących Europejskiego Zielonego Ładu, braku akceptacji możliwości zastosowania ekoschematów czy wdrażania polityki zrównoważonego rolnictwa, to właśnie oni opowiadają się za funkcjonowaniem w ramach struktur UE i jako zagrożenie dla rozwoju rolnictwa wskazują wyjście z UE czy rezygnację z dopłat oraz funduszy unijnych. Także jako ograniczenie rozwoju traktują współczesną sytuację geopolityczną, uważając, że ograniczenia importu i eksportu surowców do Ukrainy oraz brak stabilności na wielu rynkach nie wspierają planów dotyczących rozwoju tego sektora. Ankietowani pozytywnie oceniają funkcjonowanie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i wskazują, że nadzór ze strony KOWR nad obrotem ziemią rolniczą jest zasadny i wystarczający. Wymagania dotyczące kwalifikacji kupujących ziemię rolniczą badani oceniają jako pożądaną regulację i opiniują ją jako zasadną.
Politykę Zielonego Ładu, a w niej założenia redukcji nawozów oraz politykę ograniczania stosowania środków ochrony roślin badani właściciele gospodarstw rolnych funkcjonujących na Warmii i Mazurach prowadzących produkcję w ramach konwencjonalnych form uprawy i hodowli zwierząt oceniło jako złą lub bardzo złą i niesprzyjającą rozwojowi gospodarstw. Odmiennie te rozwiązania ocenili właściciele gospodarstw ekologicznych. Oceniając trafność polityki wprowadzania określonego typu systemu gospodarowania i dopłat, respondenci wskazywali na brak świadomości i wystarczającego przygotowania do wdrożenia poszczególnych propozycji. Badani deklarują, że w swoich gospodarstwach konwencjonalnych nie ma możliwości wprowadzenia rozwiązań w ramach poszczególnych ekoschematów.
Jako potencjalne ograniczenia rozwoju gospodarstw rolnych, będące skutkiem wprowadzenia rozwiązań Europejskiego Zielonego Ładu, są w opinii ankietowanych wysokie koszty produkcji, niskie plony produkcji ekologicznej w porównaniu do konwencjonalnej produkcji rolnej. Głównymi szansami rozwoju rolnictwa w Polsce w opinii badanych właścicieli gospodarstw, funkcjonujących w ramach profilu produkcji konwencjonalnej, są warunki stwarzane małym i średnim gospodarstwom oraz wzrost zapotrzebowania na usługi rolnicze, co może dać szanse na alternatywne formy generowania dochodów w gospodarstwach posiadających nowoczesny park maszynowy.
Aby sektor rolnictwa ekologicznego mógł się rozwijać, konieczne jest stworzenie planu rozwoju efektywnych rozwiązań wspierających funkcjonowanie i rozwój sektora rolnictwa ekologicznego w Polsce. Należy określić ekonomiczne i organizacyjne determinanty rozwoju tego sektora, ze szczególnym uwzględnieniem zwiększenia obszaru gruntów rolnych objętych systemem rolnictwa ekologicznego.

Polska Krajowa Sieć Miast Cittaslow: refleksje i doświadczenia

Krzysztof Młynarczyk — 2023-09-28

Celem badań była charakterystyka rozwoju sieci Cittaslow w Polsce oraz omówienie efektów społeczno-ekonomicznych, kulturowych oraz przestrzennych osiągniętych dzięki implementacji takiej filozofii rozwoju. W opracowaniu uwzględniono kontekst teoretyczny – koncepcję slow city, międzynarodowe i krajowe aspekty funkcjonowania sieci. Przedstawiono także szereg przykładów działań zrealizowanych przez miasta należące Polskiej Krajowej Sieci Miast Cittaslow, na przykład w obszarze zagospodarowania przestrzeni, rewitalizacji, marketingu i turystyki.

Monografia zawiera dziewięć rozdziałów, napisanych przez specjalistów różnych dziedzin i dyscyplin naukowych – od ekonomii przez urbanistykę i architekturę krajobrazu po animację turystyki. W książce znajdują się rozważania na temat implementacji koncepcji slow city w Polsce oraz potencjału społeczno-gospodarczego miast Cittaslow. Wśród podjętych tematów jest także rola dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, w tym rewitalizacji, w rozwoju miast Cittaslow. Miasta te charakteryzują się dużym potencjałem do rozwoju funkcji turystycznej, dlatego w monografii podjęto także rozważania dotyczące realizacji strategii budowania sieciowego produktu turystycznego oraz budowania wspólnych produktów turystycznych wokół miast należących do sieci Cittaslow w województwie warmińsko-mazurskim na bazie szlaków turystycznych. Komplementarne w stosunku do nich może być także marketingowe wspomaganie rozwoju miast Cittaslow. Ważnym komponentem rozwojowym miast dobrej jakości życia jest zagospodarowanie przestrzeni z myślą o potrzebach mieszkańców, dlatego w pracy dokonano analizy i przywołano przykłady wykorzystania koncepcji livability oraz Green-Blue Design w planowaniu terenów nadrzecznych.

Kultura innowacji a innowacyjność przedsiębiorstw: uwarunkowania i pomiar

Anna Strychalska-Rudzewicz — 2023-09-11

Innowacyjność przedsiębiorstw, rozumiana jako zdolność i skłonność podmiotów do kreowania innowacji, jest warunkowana wieloma czynnikami, zarówno o charakterze zewnętrznym, jak i wewnętrznym. Bardzo ważnym i wciąż niedocenianym przez przedsiębiorców w Polsce czynnikiem decydującym o zdolności do tworzenia innowacji jest kultura organizacyjna sprzyjająca wdrażaniu nowości, określana również mianem kultury innowacji. Można uznać, że kultura organizacyjna, kładąca nacisk na zdolność do stałego dostosowywania się pracowników do nowych warunków otoczenia, wzbudzania kreatywności pracowników i wdrażania innowacji, wiedzie do większej innowacyjności przedsiębiorstw, zaś finalnie do osiągania sukcesu rynkowego przez podmioty gospodarcze.

W zamierzeniu autorek celem monografii jest identyfikacja i ocena elementów kultury innowacji warunkujących innowacyjność przedsiębiorstw.

Zastosowana w badaniach empirycznych triangulacja metod badawczych miała na celu bogatsze i pełniejsze poznanie z różnych perspektyw badanych zależności.

Rezultaty przeprowadzonych badań potwierdziły, że istnieje zależność między kulturą innowacji a innowacyjnością przedsiębiorstw. Wszystkie analizowane czynniki kultury decydują o innowacyjności przedsiębiorstw. Rezultaty te stanowią podstawę do stwierdzenia, że organizacje lepsze od konkurentów w zakresie innowacji charakteryzują się kulturą najbardziej sprzyjającą tworzeniu nowości. Można zatem wnioskować, że przedsiębiorstwa, których celem jest permanentna innowacyjność, powinny stwarzać odpowiedni dla jej rozwoju kontekst – kształtując wartości, przekonania i normy kulturowe, które będą stanowić bodziec wspierający tworzenie innowacji.

Książka kierowana jest do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych zagadnieniami kultury innowacji, innowacyjności przedsiębiorstw i jej uwarunkowań. Przedstawione w niej ustalenia mogą być – w intencji autorek – ciekawe zarówno dla czytelników zajmujących się tą problematyką od strony naukowej i poznawczej, jak i praktyków, którzy będą mogli wykorzystać je na własne potrzeby, w szczególności do zwiększenia skuteczności podejmowania i realizacji działań innowacyjnych w przedsiębiorstwach.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Entrepreneurship and Management

Adam P. Balcerzak — 2023-08-29

The book contains papers in economics submitted to 12th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Poland 29-30 June 2023. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń, Faculty of Economic Sciences, University of Warmia and Mazury in Olsztyn (Poland), Faculty of Management and Economics, Gdańsk University of Technology (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), European Centre for Business Research, Pan-European University (Czech Republic), Lviv Polytechnic National University (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Tomas Bata University in Zlín, Faculty of Economics and Management (Czech Republic), University of Economics in Bratislava, Faculty of Economic Informatics (Slovakia), University of Zilina, Faculty of Operation and Economics of Transport and Communication (Slovakia), VilniusTech University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: (1) economics, (2) finance, (3) quantitative methods, (4) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Finance

Adam P. Balcerzak — 2023-08-29

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Economics

Adam P. Balcerzak — 2023-08-29

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Quantitative Methods

Adam P. Balcerzak — 2023-08-29

Polityka stabilizacji koniunktury gospodarczej w warunkach europejskiej integracji ekonomicznej

Łukasz Markowski — 2023-08-12

Realizacja polityki stabilizacji koniunktury gospodarczej w europejskiej unii ekonomicznej i monetarnej była przedmiotem zainteresowania badaczy jeszcze przed utworzeniem tego ugrupowania. Doświadczenia ostatnich lat przywróciły dużą wagę interwencji państwa w cykl koniunkturalny i realizacji funkcji antycyklicznej. Szczególnie istotne znaczenie ma więc ocena realizacji polityki fiskalnej i monetarnej w pewnym zamkniętym etapie funkcjonowania strefy euro, tj. od chwili jej utworzenia do ostatniego kryzysu wywołanego pandemią. Linią demarkacyjną między dwoma podokresami istnienia unii monetarnej w Europie jest kryzys ekonomiczno-finansowy oraz wprowadzenie nowego systemu zarządzania budżetowego w odpowiedzi na to bezprecedensowe wydarzenie.

Celem badań była ocena realizacji i uwarunkowań polityki monetarnej i fiskalnej w stabilizowaniu koniunktury gospodarczej w wybranych krajach strefy euro. Podstawą tej oceny była analiza związków wybranych zmiennych reprezentujących realizację obu polityk oraz koniunktury gospodarczej, a także kształtowanie się wskaźników makroekonomicznych odnoszących się do kryteriów optymalnego obszaru walutowego (OOW) w dwóch wyodrębnionych podokresach badawczych.

W toku przeprowadzonych badań stwierdzono wzrost stopnia nieadekwatności jednolitej stopy procentowej Europejskiego Banku Centralnego lub co najmniej brak poprawy sytuacji pod tym względem dla większości krajów. Nie można również mówić o poprawie nastawienia kanału realnej stopy procentowej. Zaobserwowano ponadto, że zmiany komponentu cyklicznego tempa wzrostu PKB dokonywały się niezależnie od zmian stopy procentowej.

Pomimo wprowadzonych reform w odpowiedzi na kryzys ekonomiczno-finansowy, w których zawarto pewne rozwiązania mające sprzyjać nastawieniu antycyklicznemu, polityki fiskalne w krajach strefy euro miały głównie charakter procykliczny. Integracja, polegająca na koordynacji narodowych działań fiskalnych, nie gwarantuje więc nastawienia antycyklicznego na szczeblu krajowym oraz na szczeblu ponadnarodowym. Kraje strefy euro charakteryzują się ponadto występowaniem asynchronicznych wahań koniunktury i dywergencją wybranych kryteriów OOW. Utrudnia to realizację polityki stabilizacyjnej oraz uzasadnia potrzebę jej dalszej ewolucji.

12th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy

Adam Balcerzak — 2023-06-27

The book contains abstracts submitted to 12th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Poland 29-30 June 2023. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń, Faculty of Economic Sciences, University of Warmia and Mazury in Olsztyn (Poland) and Faculty of Management and Economics, Gdańsk University of Technology (Poland) in partnership with Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), European Centre for Business Research, Pan-European University (Czech Republic), Lviv Polytechnic National University (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Tomas Bata University in Zlín, Faculty of Economics and Management (Czech Republic), University of Economics in Bratislava, Faculty of Economic Informatics (Slovakia), University of Zilina, Faculty of Operation and Economics of Transport and Communication (Slovakia), VilniusTech University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics and finance b) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Wpływ czynników marketingowych na zachowanie nabywców na rynku studiów podyplomowych

Katarzyna Andruszkiewicz — 2023-03-15

Od 1990 r., gdy podmioty o charakterze niepublicznym zaczęły świadczyć usługi edukacyjne na polskim rynku, sektor szkolnictwa wyższego podlega ciągłym zmianom. W związku ze zmianą tendencji rynkowych, w pierwszych dekadach XXI wieku można było zaobserwować zjawisko nadpodaży, zarówno pod względem liczby szkół wyższych, jak i oferty kształceniowej na licznie otwieranych nowych kierunkach. Zmiany te wymusiły na ośrodkach akademickich konieczność wdrożenia strategii uwzgledniających wzrost orientacji marketingowej w każdym z wymiarów ich działalności, co skutkowało koniecznością przekształcenia tradycyjnej oferty dydaktycznej w proponowany studentom - klientom produkt edukacyjny. Dodatkowo uczelnie muszą stale pracować nad dostosowaniem oferty kształceniowej do potrzeb zmieniającego się rynku pracy i poszukiwać odbiorców usług nie tylko wśród studentów studiów wyższych pierwszego i drugiego stopnia, ale również wśród osób chcących rozwijać swoje kompetencje zawodowe dzięki kontynuacji nauki na odpłatnych formach kształcenia. Badanie potrzeb tej grupy odbiorców oraz nawiązywanie z nimi długofalowych relacji, staje się jednym z czynników decydujących o utrzymaniu się na rynku uczelni, szczególnie tych o statusie niepublicznym. Powyższe uwarunkowania sprawiły, iż punktem wyjścia działań podejmowanych przez uczelnie stał się konsument. Wiedza o jego preferencjach i zachowaniu na rynku jest niezbędna do opracowania i wdrożenia skutecznych instrumentów marketingowych oraz dostosowanej do nowych warunków strategii prowadzenia działalności.

Głównym celem monografii było wskazanie jakie czynniki marketingowe mają największy wpływ na wybór oferty studiów podyplomowych oraz które z narzędzi służących promocji w Internecie, stanowią najbardziej skuteczny sposób dotarcia z ofertą kształcenia do potencjalnych odbiorców. Realizacji celu głównego podporządkowano projekt empirycznych badań własnych zrealizowanych na próbie uczestników studiów podyplomowych w 2016 oraz w 2022 roku. Zakres merytoryczny badania obejmował zagadnienia związane z procesem podejmowania przez konsumentów decyzji o wyborze oferty edukacyjnej, czynników wpływających na podjęte przez nich decyzje dotyczące skorzystania z odpłatnych form edukacji organizowanych przez uczelnie wyższe oraz oceny skuteczności wykorzystywanych przez uczelnie wyższe form promocji. Ponadto analiza danych pozyskanych w ramach badania ankietowego została pogłębiona o badanie artefaktów stanowiących narzędzia komunikacji marketingowej stosowanych przez szkoły wyższe, celem dotarcia z ofertą edukacyjną do konsumentów. Badanie zebranych artefaktów pogłębiło analizę wyników badania ilościowego w zakresie wrażliwości konsumentów na bodźce marketingowe i umożliwiło dokonanie porównania stosowanych przez uczelnie środków promocji.

W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, iż wśród 14 narzędzi promocji poddanych ocenie respondentów, największą skuteczność wykazały te wykorzystywane w Internecie, do których konsumenci sięgali z własnej inicjatywy. Wysoką skuteczność wykazały również spotkania z przedstawicielami uczelni, zarówno podczas wydarzeń organizowanych na jej terenie, jak i za pośrednictwem Internetu. Pokazało to, że pomimo tendencji związanych z digitalizacją konsumpcji, dla nabywców usług edukacyjnych wciąż ważna była możliwość wyrobienia własnej opinii o produkcie w drodze kontaktu z usługodawcą. Ponadto, w zakresie potrzeb konsumentów stwierdzono, że na przestrzeni lat 2016–2022 w znacznym stopniu wzrosło znaczenie wirtualizacji uczelni, zarówno przez umożliwienie prowadzenia zajęć w zdalnych formach, ale też zdalnej obsługi spraw administracyjnych związanych z tokiem studiów. Czynniki związane z promocją oferty, opinią osób trzecich oraz współpracą uczelni z podmiotami w jej otoczeniu okazały się być mniej istotne przy dokonywaniu wyboru uczelni wyższej przez konsumentów.

W obliczu tych zmian stwierdzono, że nowoczesne metody komunikacji marketingowej uczelni wyższych, ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi służących promocji w Internecie, stanowią obecnie najbardziej skuteczny sposób dotarcia z ofertą kształcenia do potencjalnych odbiorców, jednak należy pamiętać o ciągłym aktualizowaniu kanałów komunikacji, zgodnie z trendami dotyczącymi użytkowania w/w mediów przez internautów.

Zakończenie monografii zawiera podsumowanie przeprowadzonych rozważań i przedstawia zbiór wniosków końcowych.

Wrażliwość polskiej gospodarki na zmiany wywołane pandemią COVID-19

Jarosław M. Nazarczuk — 2022-12-31

Na kartach historii epidemie pojawiały się z różną częstotliwością oraz zróżnicowanym nasileniem. Jednakże, choroba zakaźna, wywołana wirusem SARS-CoV-2, dała początek pandemii, której przebieg doprowadził do największej światowej recesji od czasów wielkiego kryzysu. Pandemia COVID-19 od początku stanowiła poważne zagrożenie dla systemu gospodarczego, społecznego oraz politycznego, przede wszystkim z uwagi na jej globalny charakter. Zjawisko to wywołało szereg implikacji i poważnie zakłóciło prawidłowe funkcjonowanie poszczególnych gospodarek i gospodarki światowej jako całości.

Celem monografii jest identyfikacja skutków pandemii COVID-19 dla sytuacji społeczno-gospodarczej i funkcjonowania rynku pracy w Polsce. Chcąc określić skalę potencjalnych konsekwencji społeczno-gospodarczych dokonano relatywnej oceny sytuacji Polski na tle krajów UE oraz analizy ważniejszych wskaźników makroekonomicznych w ujęciu czasowym. Podjęto również próbę wskazania branż najbardziej dotkniętych skutkami pandemii, a także jej wpływu na funkcjonowanie i przemiany, jakie dokonały się na rynku pracy.

Przeprowadzona analiza udowodniła, że pandemia COVID-19 była czynnikiem, który w znaczący sposób zakłócił prawidłowe funkcjonowanie gospodarki. Skala zmian w kontekście koniunktury gospodarczej była ogromna, natomiast zakres oddziaływania pandemii w zależności od branż gospodarki zróżnicowany. Większość negatywnych skutków pandemii COVID-19 była jednak krótkotrwała i w miarę poprawy sytuacji epidemiologicznej nie powinna stanowić poważnej bariery w dalszym rozwoju gospodarczym kraju. Natomiast, najbardziej dotkliwym efektem pandemii w długiej perspektywie, może być nasilająca się inflacja, w tym utrwalenie inflacji bazowej i oczekiwań inflacyjnych na wysokim poziomie. Wyzwanie stanowi również rosnące zadłużenie sektora instytucji rządowych oraz samorządowych, które bezpośrednio i pośrednio będzie ograniczało długookresowe możliwości do tworzenia wzrostu i rozwoju gospodarczego.

W konsekwencji wielotorowego zaburzenia działalności gospodarczej, odbudowa oraz długofalowe ożywienie gospodarki będzie wymagać szerokiego spektrum działań, w tym takich, które pomogą zwiększyć odporność gospodarki na przyszłe szoki o charakterze egzogenicznym. Wzrost zadłużenia krajów i dynamicznie rosnąca inflacja mogą stanowić istotne ograniczenie możliwości tworzenia długookresowego wzrostu, a także finansowania niezbędnych przemian. Interwencja państwa, a także wsparcie UE mogą okazać się zatem kluczowe w procesie niwelowania długofalowych skutków pandemii COVID-19 oraz przygotowania gospodarek do ewentualnych przyszłych kryzysów.

Kompetencje i zawody przyszłości: perspektywa Krajowych Klastrów Kluczowych

Justyna Łapińska — 2022-12-15

Na rynku pracy występuje luka kompetencji pracowniczych, która w przyszłości będzie się jeszcze pogłębiać. Jest ona, w głównej mierze, efektem wdrażania w przedsiębiorstwach zaawansowanych technologii produkcji oraz nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych. W efekcie powstają nowe miejsca pracy, a także nowe formy współpracy z otoczeniem. Taka sytuacja jest już w wielu krajach przyczyną działań zmierzających do identyfikacji kompetencji i zawodów przyszłości, czyli takich, które będą niebawem bardzo poszukiwane na rynku pracy i bez których rozwój przedsiębiorstw, dokonujący się głównie w oparciu o innowacje, nie będzie możliwy. W tym kontekście ze szczególną troską należy podejść do kwestii kompetencji i zawodów przyszłości niezbędnych w klastrach, które pełnią niezwykle ważną rolę w regionalnym ekosystemie innowacyjności. Klastry bowiem jako skupiska przedsiębiorstw o określonym profilu działalności, mają szczególną zdolność generowania tzw. masy krytycznej, niezbędnej do ciągłego i efektywnego kreowania innowacji. W Polsce szczególną rolę w tym zakresie pełnią tzw. Krajowe Klastry Kluczowe (KKK). Są to klastry o wysokiej konkurencyjności i istotnym znaczeniu dla gospodarki.

Głównym celem pracy jest diagnoza stanu i zapotrzebowania na tzw. kompetencje przyszłości oraz opracowanie prorozwojowych rekomendacji dotyczących kompetencji przyszłości dla przedsiębiorstw przemysłowych funkcjonujących w Krajowych Klastrach Kluczowych w kontekście podnoszenia ich innowacyjności.

Z przeprowadzonej analizy wynika, że w przedsiębiorstwach należy przede wszystkim podjąć działania zorientowane na lepsze przyswojenie przez pracowników kompetencji technicznych, takich jak: umiejętność integracji stanowisk zrobotyzowanych oraz umiejętność programowania. Są to bowiem obszary, w zakresie których stwierdzono największe dysproporcje między stopniem przyswojenia kompetencji a ich znaczeniem w kontekście osiągania celów rozwojowych przedsiębiorstw w przyszłości. Niezbędne w kontekście długookresowego rozwoju firm są także dalsze działania w zakresie rozwijania kompetencji związanych z zarządzaniem przeciążeniem informacyjnym oraz biegłością w obsłudze nowych mediów.

W obszarze kompetencji społecznych szczególnie istotne wydaje się być rozwijanie umiejętności pracowników polegających na pracy w zespołach wielokulturowych. Należy bowiem oczekiwać, głównie ze względu na występujące już na rynku pracy niedobory kadrowe, że w kolejnych latach w polskich przedsiębiorstwach wzrośnie zatrudnienie obcokrajowców. Z przeprowadzonego badania wynika, że większego znaczenia nabiorą również kompetencje, które odnoszą się do przedsiębiorczości społecznej oraz inteligencji społecznej. W przyszłości niezbędny wydaje się również dalszy rozwój i podnoszenie efektywności pracy w zespołach wirtualnych. Z całą pewnością można przyjąć, że w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu kwestie związane z pracą zdalną, realizowaną w zespołach rozproszonych, staną się trwałym elementem funkcjonowania większości podmiotów gospodarczych. W tym kontekście istotnego znaczenia nabiera również uczenia się przez całe życie. Stanowi ono swoistą furtkę otwierającą możliwość przyswajania wszystkich innych kompetencji.

W obszarze kompetencji kognitywnych szczególnie ważny wydaje się być rozwój tych z nich, których stopień przyswojenia jest relatywnie najsłabszy, a przewidywania odnośnie do ich roli w przyszłości optymistyczne. Warto tu w szczególności wymienić takie kompetencje jak: pogłębione wnioskowanie, interdyscyplinarność, myślenie projektowe.

Wnioski płynące z analizy przyswojenia kompetencji przyszłości oraz ich znaczenia w perspektywie długookresowej warto również odnieść do wniosków z badania, które dotyczyło zapotrzebowania przedsiębiorstw na tzw. zawody przyszłości. Ze względu na przewidywany szybki rozwój najnowszych technologii oraz zidentyfikowane w zasobach kompetencyjnych przedsiębiorstw niedobry w zakresie niektórych kompetencji przyszłości (np. technicznych), szczególnie potrzebni będą specjaliści ds. automatyzacji procesów, robotyki, a także zawody związane z Internetem Rzeczy, sztuczną inteligencją, uczeniem maszynowym. Istotne zapotrzebowanie zgłaszane będzie również na specjalistów ds. bezpieczeństwa informacji oraz analizy i oceny ryzyka. Odrębną kategorię stanowią tzw. zielone zawody, czyli specjaliści od problemów powstających na styku działalności człowieka i środowiska. Pogłębiające się problemy środowiskowe oraz wynikające z nich działania przedsiębiorstw uwarunkowane wymaganiami o charakterze instytucjonalnym sprawiają, że wzrasta również świadomość potrzeby korzystania ze specjalistów reprezentujących tzw. zielone zawody.

Ekologicznego uwarunkowania działalności przedsiębiorstw

Renata Marks-Bielska — 2022-11-08

Zarządzanie współczesnym przedsiębiorstwem ulega stopniowym zmianom. Główną przyczyną tego zjawiska jest turbulentne otoczenie organizacji. Z tego stanu rzeczy wypływa potrzeba realizowania zasad zrównoważonego rozwoju, który pozwala na zharmonizowanie polityki środowiskowej, społecznej i gospodarczej. Kwestie związane ze środowiskiem powinny być wdrażane przez rozwiązania o charakterze proekologicznym. Aby działania te miały oczekiwany rezultat, należy na każdym etapie zarządzania kierować się świadomością i odpowiedzialnością ekologiczną. Działalność ta jest rozumiana jako zmiany w zakresie produktów, procesów oraz polityki przedsiębiorstwa. Dotyczy zużycia energii i produkowania odpadów, implementacji systemów zarządzania środowiskowego oraz wykorzystania ekologicznych, zrównoważonych źródeł zasobów. Przedsiębiorstwa, które są społecznie i ekologicznie odpowiedzialne zdobywają coraz szersze grono odbiorców. Proekologiczne nastawienie przedsiębiorców podnosi pozycję konkurencyjną podmiotu. Zarządzając przedsiębiorstwem, należy uwzględnić jego funkcjonowanie w środowisku naturalnym. Środowisko naturalne należy traktować jako dobro wspólne, luksusowe, o które należy dbać w kontekście troski o przyszłe pokolenia. Kluczowym elementem sukcesu jest kształtowanie świadomości ekologicznej przedsiębiorców.

Celem przeprowadzonych badań była ocena świadomości ekologicznej przedsiębiorców oraz wpływu przyjętych strategii zarządzania proekologicznego na funkcjonowanie jednostek w oparciu o sytuację finansową, efekty ekonomiczne, szanse i zagrożenia rozwoju przedsiębiorstw. Badania dotyczyły identyfikacji pojęć, z jakimi najczęściej została utożsamiona świadomość ekologiczna według przedsiębiorców, określeniu głównych czynników wpływu i kanałów informacyjnych dotyczących ekologii, przestrzeganiu rygorów środowiskowych i celu prowadzenia aktywnej polityki środowiskowej. Ponadto w monografii opisano również główne bariery rozwoju technologii środowiskowych, typy i rodzaje przyjętych działań podstawowych, motywy podejmowania działań proekologicznych oraz określenie głównych czynników i barier, które ograniczają prowadzenie strategii proekologicznych w przedsiębiorstwie. Opinie przedsiębiorców poznano za pomocą metody sondażowej. Jako technikę badawczą wykorzystano ankietę. Otrzymane wyniki badań w ramach metody porównań zestawiono z danymi zawartymi w raportach i opracowaniach przygotowanych przez instytucje i innych autorów. Dane zostały przedstawione w postaci graficznej, tabelarycznej i opisowej.

Wyniki badań własnych pozwoliły zauważyć, że przedsiębiorcy, którzy należą do sektora MŚP, mają wysoką świadomość o wadze ochrony środowiska we współczesnym świecie. Sytuacja ta jest pozytywna, ponieważ rozważany sektor stanowi przeważającą większość w Polsce. Świadomość ekologiczna została utożsamiona ze zrównoważoną produkcją, ekoinnowacjami oraz produktami ekologicznymi. Wzmacnianie świadomości ekologicznej wśród przedsiębiorców może przyczynić się do poprawy stanu środowiska naturalnego. Prowadzona w tym zakresie działalność jest postrzegana jako istotna z punktu widzenia poprawy konkurencyjności i kształtowania wizerunku. Pomimo szeregu motywów, przyczyn oraz pozytywnych efektów z zastosowania zarządzania proekologicznego, wśród analizowanych przedsiębiorców świadomość ta nie przekłada się na ich intensywną aktywność.

Zjawisko to jest uzasadnione licznymi barierami, które ograniczają zarządzanie przedsiębiorstwem w sposób ekologiczny. Według przedsiębiorców podejmowanie działań ekologicznych wiąże się głównie ze wzrostem kosztów, a brak funduszy, niewystarczająca informacja i promocja – to kluczowe bariery rozwoju. Wśród wymienionych strategii największy odsetek przedsiębiorców przejawia typ obojętny, który skupia się jedynie na przestrzeganiu koniecznych przepisów dotyczących ochrony środowiska. Aktywne zaangażowanie podmiotów w tej kwestii najczęściej jest uzasadnione ze względu na zaostrzające się przepisy prawa z zakresu ochrony środowiska oraz liczne kontrole.

Perspektywa prorozwojowej adaptacji gospodarstw rolnych regionu Warmii i Mazur z uwzględnieniem założeń Europejskiego Zielonego Ładu

Mariola Grzybowska-Brzezińska — 2022-11-08

Nowe realia i warunki funkcjonowania gospodarstw rolnych będą determinowały funkcjonowanie podmiotów zróżnicowanych pod względem wielkości, stopnia rozwoju, specjalizacji i systemów realizacji produkcji rolnej. Ze względu na kontekst założeń Planu Strategicznego i Zielonego Ładu zasadnym jest podjęcie badań obejmujących nie tylko gospodarstwa funkcjonujące w oparciu o metody konwencjonalnej produkcji rolniczej, ale także – szczególnie ważne w regionie Warmii i Mazur – w oparciu o metody ekologiczne.

Głównym celem projektowanych badań naukowych była diagnoza kierunków i perspektyw rozwoju konwencjonalnych i ekologicznych gospodarstw rolnych, które będą funkcjonowały w warunkach określonych w Planie Strategicznym dla WPR oraz określenie możliwości adaptacji gospodarstw rolnych regionu Warmii i Mazur do proponowanych założeń polityki rolnej, w tym uwzględnienie założeń Zielonego Ładu. W ramach celu głównego zrealizowano następujące cele szczegółowe: (1) ocena znaczenia założeń Planu Strategicznego dla WPR w funkcjonowaniu i rozwoju gospodarstw rolnych woj. warmińsko-mazurskiego, z uwzględnieniem gospodarstw funkcjonujących w oparciu o różne systemy produkcji: konwencjonalne i ekologiczne, (2) ocena znaczenia założeń Zielonego Ładu w funkcjonowaniu i rozwoju wybranych grup gospodarstw rolnych woj. warmińsko-mazurskiego, (3) określenie działań podejmowanych we wskazanych grupach gospodarstwach rolnych mających na celu ich adaptację do zmieniających się współczesnych wyzwań funkcjonowania i rozwoju, (4) ocena znaczenia różnych form wsparcia finansowego w ramach WPR jako determinanty rozwoju gospodarstw rolnych ze szczególnym uwzględnieniem dopłat bezpośrednich oraz ocena wpływu zmian warunków wsparcia finansowego proponowanego m.in. w założeniach Zielonego Ładu a perspektywa funkcjonowania wybranych grup gospodarstw rolnych w regionie.

W monografii wykorzystano m.in. informacje pochodzące z ogólnokrajowej statystyki publicznej, informacje gromadzone przez jednostki branżowe, a także dane pozyskane w bezpośrednich badaniach ankietowych przeprowadzonych w 2022 roku wśród właścicieli konwencjonalnych i ekologicznych gospodarstw rolnych z obszaru podlegającego działalności KOWR OT w Olsztynie, a także wśród władz lokalnych gmin miejsko-wiejskich i wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego.

Badani właściciele konwencjonalnych gospodarstw rolnych, pomimo sceptycznej postawy wobec rozwiązań dotyczących Europejskiego Zielonego Ładu, braku akceptacji możliwości zastosowania ekoschematów, czy wdrażania polityki zrównoważonego rolnictwa, opowiadają się za funkcjonowaniem w ramach struktur UE i jako zagrożenie dla rozwoju rolnictwa wskazują wyjście z UE czy rezygnację z dopłat czy funduszy unijnych. Jako ograniczenie rozwoju badani traktują także współczesną sytuację geopolityczną, ograniczenia importu i eksportu surowców na Ukrainę oraz brak stabilności na wielu rynkach.

Ankietowani pozytywnie oceniają funkcjonowanie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i wskazują, że nadzór ze strony KOWR nad obrotem ziemią rolniczą jest zasadny i wystarczający. Wymagania dotyczące kwalifikacji kupujących ziemię rolniczą badani oceniają jako pożądaną regulację i opiniują ją jako zasadną.

Politykę Zielonego Ładu i założenia redukcji nawozów oraz politykę ograniczania stosowania środków ochrony roślin badani właściciele gospodarstw rolnych funkcjonujących na Warmii i Mazurach prowadzących produkcję w ramach konwencjonalnych form uprawy i hodowli zwierząt ocenili jako złą lub bardzo złą. Potencjalnymi ograniczeniami rozwoju gospodarstw rolnych będącymi skutkiem wprowadzenia rozwiązań Europejskiego Zielonego Ładu są w opinii ankietowanych wysokie koszty produkcji, niskie plony produkcji ekologicznej w porównaniu do konwencjonalnej produkcji rolnej. Ograniczenia wprowadzenia rozwiązań nowej polityki rolnej to brak informacji na temat Zielonego Ładu, wysokie koszty pracy czy dalszy wzrost cen ziemi na rynku prywatnym czy konieczność przestawienia produkcji konwencjonalnej na ekologiczną.

Respondenci oceniając trafność polityki wprowadzania określonego typu systemu gospodarowania i dopłat, wskazywali na brak świadomości i wystarczającego przygotowania do wdrożenia poszczególnych propozycji.

Główne szanse rozwoju rolnictwa w Polsce w opinii badanych właścicieli gospodarstw funkcjonujących w ramach profilu produkcji konwencjonalnej to warunki stwarzane małym i średnim gospodarstwom czy wzrost zapotrzebowania na usługi rolnicze, co może dać szanse na alternatywne formy generowania dochodów w gospodarstwach posiadających nowoczesny park maszynowy. Szansą na rozwój rolnictwa są również sprawnie funkcjonujące instytucje wspierające, centralnie czy regionalnie, funkcjonowanie gospodarstw rolnych, a bardzo ważna i korzystna jest promocja polskiej żywności w ramach działań Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa czy aktywność Ośrodków Doradztwa Rolniczego w ramach różnych programów pomocowych.

W opinii właścicieli ekologicznych gospodarstw rolnych funkcjonujących w regionie Warmii i Mazur założenia nowej wspólnej polityki rolnej i Europejskiego Zielonego Ładu mogą być szansą na wzmocnienie rentowności tych podmiotów i poszukiwanie alternatywnych źródeł dochodu.

W propozycjach nowej wspólnej polityki rolnej badani właściciele gospodarstw ekologicznych dostrzegają szanse, które umożliwią stabilizację podaży i rozwój rynku. Badani oceniając przepisy dotyczące ryku ziemi rolniczej, w zdecydowanej większości dostrzegają szanse w ograniczaniu obrotu ziemią. Bardzo pozytywnie właściciele gospodarstw ekologicznych oceniają ograniczenia możliwości sprzedaży i oddania w posiadanie innym ziemi przez wskazany czas, wymagania dotyczące kwalifikacji kupujących ziemię czy wymóg czasu zamieszkania przez rolnika na terenie danej gminy.

Europejski Zielony Ład i jego założenia badani właściciele ekologicznych gospodarstw rolnych opiniują pozytywnie z uwagi na możliwość pozyskiwania dodatkowego wsparcia w rozwijaniu skali produkcji. Potencjalne zagrożenia również są dostrzegane przez ankietowanych i są to głównie wysokie koszty produkcji i wysokie koszty pracy. Dużym ograniczeniem w zakresie skuteczności wdrażania nowej wspólnej polityki rolnej jest brak informacji na temat Zielonego Ładu.

Aby sektor rolnictwa ekologicznego mógł się rozwijać, konieczne jest stworzenie planu rozwoju efektywnych rozwiązań wspierających funkcjonowanie i rozwój sektora rolnictwa ekologicznego w Polsce. Ważne jest także określenie ekonomicznych i organizacyjnych determinant rozwoju tego sektora, ze szczególnym uwzględnieniem zwiększenia obszaru gruntów rolnych objętych systemem rolnictwa ekologicznego.

Władze lokalne wskazały na szereg ograniczeń rozwoju rolnictwa związanych głównie z potrzebą dostosowania produkcji rolniczej, jednak największym ograniczeniem jest niestety jeszcze brak informacji na temat Zielonego Ładu. Pomimo licznych dyskusji toczących się nie tylko w przestrzeni publicznej, ale także w ramach publikacji o charakterze naukowym, popularno-naukowym i branżowym, istnieje potrzeba kontynuacji polityki informacyjnej w tym obszarze, szczególnie na poziomie lokalnym.

Jako szanse rozwoju dla rolnictwa najczęściej diagnozowano m.in.: promocję polskiej żywności w ramach działań KOWR, aktywność Ośrodków Doradztwa Rolniczego w ramach różnych programów pomocowych, możliwości rozwoju małych i średnich gospodarstw, czy też możliwości rozwoju gospodarstw ekologicznych. Jednakże należy zauważyć, iż niektóre z nich (np. polityka rządu w ramach tarczy antyinflacyjnej – dopłata do nawozów) były reakcją na negatywne zjawiska w gospodarce – np. zjawisko inflacji, która zdiagnozowana została jako największe zagrożenie.

Przemysł 4.0: implikacje dla rynku pracy

Magdalena Wysocka — 2022-11-06

Każda rewolucja technologiczna wywiera wpływ na życie gospodarcze i społeczne. Tak też jest z obecnie dokonującą się czwartą rewolucją nazywaną także Przemysłem 4.0. Jednym z obszarów oddziaływania zmian technologicznych jest rynek pracy. W tym kontekście interesujące są pytania o przyszłość pracy i zatrudnienie, polaryzację miejsc pracy, likwidowane i powstające zawody, możliwości i kierunki uczenia się i doskonalenia zawodowego, a także o konsekwencje ekonomiczne i społeczne wynikające z implementacji najnowszych technologii. Próbą odpowiedzi na stawiane pytania jest przedkładana monografia. Zawarto w niej także projekty modeli kluczowych kompetencji kierowników, potencjalnych kierowników oraz pracowników eksploatacyjnych pracujących w podmiotach działających w 11 branżach cyfrowego rynku pracy.

Warunki rozwoju gospodarstw rolnych regionu Warmii i Mazur w kontekście Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027

Zbigniew Brodziński — 2022-11-06

Rozwój gospodarstw rolnych wymaga m.in. sprawnej adaptacji do zmieniających się regulacji wprowadzanych m.in. przez Unię Europejską. Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 obejmuje m.in. wprowadzenie Zielonego Ładu. Założenia tego dokumentu mogą mieć konsekwencje dla potencjału wytwórczego gospodarstw, ich działań inwestycyjnych, innowacyjności, biogospodarki, organizacji łańcuchów sprzedaży itp. Określenie możliwości i warunków rozwoju gospodarstw rolnych w przedstawionym kontekście może stanowić podstawę optymalizacji ich działań w praktyce oraz przygotowania odpowiedniego wparcia ich aktywności ze strony instytucji mających wpływ na politykę rolną w skali kraju i poszczególnych jego regionów (o różnej specyfice gospodarki rolnej).

Celem badań było określenie warunków rozwoju gospodarstw rolnych regionu Warmii i Mazur w kontekście Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Realizacja celu głównego wiązała się z realizacją następujących celów szczegółowych:

identyfikacja znaczenia Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 w rozwoju gospodarstw rolnych,
diagnoza stanu gospodarstw rolnych, potencjału pracy oraz produkcji rolniczej w regionie Warmii i Mazur w kontekście możliwości adaptacji do zmieniających się uwarunkowań gospodarowania,
określenie stanu i perspektyw działań gospodarstw rolnych funkcjonujących w oparciu o różne systemy produkcji (konwencjonalne i ekologiczne) ukierunkowanych na rozwój i sprawną adaptację do zmieniających się uwarunkowań rozwoju,
diagnoza skali, rodzaju i determinant inwestycji podejmowanych w gospodarstwach Warmii i Mazur,
określenie znaczenia innowacji i rolnictwa precyzyjnego jako czynników rozwoju gospodarstw konwencjonalnych i ekologicznych.

Podmiotem przeprowadzonych badań była celowo dobrana grupa gospodarstw rolniczych zlokalizowanych na obszarze Warmii i Mazur. Informacje pozyskano z 433 gospodarstw, w tym z 275 prowadzących produkcję konwencjonalną i z 158 prowadzących produkcję ekologiczną.

Rozwój rolnictwa będzie w znacznym stopniu warunkowany zmianami projektowanymi w skali pojedynczych gospodarstw. Przeprowadzone badania wskazują, że zarówno gospodarstwa konwencjonalne, jak i ekologiczne prowadziły dotychczas szeroki zakres działalności gospodarczej. W większości gospodarstw dominowała produkcja rolnicza konwencjonalna, kolejne miejsca zajmowały rolnictwo precyzyjne i produkcja ekologiczna. Należy nadmienić, że badani właściciele gospodarstw konwencjonalnych nie byli zainteresowani dywersyfikacją prowadzonej działalności rolniczej.

Niepokojąca może być, stwierdzona w badaniach ankietowych, tendencja gospodarstw ekologicznych do powrotu do rolnictwa konwencjonalnego lub utrzymywania dotychczasowego kierunku działalności bez jego rozszerzania. Może to wynikać z faktu, że przy aktualnej, niestabilnej sytuacji geopolitycznej, wysokiej inflacji i związanej z nią malejącej sile nabywczej pieniądza, trudno jest prognozować rozwój zachowań rynkowych konsumentów ekologicznych produktów żywnościowych.

Zarówno właściciele gospodarstw konwencjonalnych, jak i ekologicznych stwierdzili, że najczęściej wdrażanymi innowacjami było zastosowanie nowych maszyn i urządzeń, nowego materiału siewnego oraz nowej wiedzy. Wyniki badań wskazują, że zarówno gospodarstwa konwencjonalne, jak i ekologiczne wykorzystują elementy rolnictwa precyzyjnego, takie jak: prowadzenie dokładnej dokumentacji, określenie warunków glebowych oraz precyzyjna uprawa gleby. Właściciele badanych gospodarstw konwencjonalnych i ekologicznych zwracali szczególną uwagę na ekonomiczne korzyści stosowania produkcji precyzyjnej. Ograniczenia implementacji rolnictwa precyzyjnego w gospodarstwach wynikają, w opinii badanych właścicieli gospodarstw, głównie z braku środków finansowych.

Kanały dystrybucji i promocja żywności w gospodarstwach rolnych z regionu Warmii i Mazur: znaczenie i potencjał

Dominika Jakubowska — 2022-11-02

Monografia przedstawia istotę i znaczenie kanałów dystrybucji i możliwości sprzedażowych oraz narzędzi promocyjnych w funkcjonowaniu współczesnego rolnictwa. Głównym celem jest diagnoza kierunków i perspektyw rozwoju konwencjonalnych i ekologicznych gospodarstw rolnych, które będą funkcjonowały w warunkach określonych w Planie Strategicznym dla WPR. Monografia ma charakter studium teoretyczno-empirycznego. Zawiera wyniki badań ankietowych zrealizowanych w roku 2022 wśród rolników z terenu województwa warmińsko-mazurskiego. W badaniach udział wzięło 275 przedstawicieli gospodarstw konwencjonalnych oraz 158 przedstawicieli gospodarstw ekologicznych. Rolnicy wykazują wstrzemięźliwe postawy wobec potencjalnych inwestycji w swoje gospodarstwa. Niezależnie od rodzaju produkcji prowadzonej w gospodarstwach konwencjonalnych i ekologicznych inwestycje w rozwój gospodarstw związane są najczęściej z: zakupem maszyn i urządzeń, zakupem ziemi oraz z budową czy rozbudową budynków. Do najważniejszych ograniczeń umożliwiających inwestycje należą zbyt wysokie koszty kredytów i zbyt niskie dopłaty. Ronicy dostrzegają również szansę rozwoju w postaci dostępności do rozbudowanej infrastruktury bezpośredniego handlu detalicznego. Wydaje się to szczególnie korzystne dla gospodarstw ekologicznych. Najbardziej popularnymi kanałami zbytu produktów jest sprzedaż ich do: hurtowni, przetwórni czy firm zajmujących się konfekcjonowaniem. Współpraca realizowana jest na podstawie kontraktów z przetwórcami i długoterminowych umów handlowych. Wyniki przedstawionych badań mogą być inspiracją do dalszych pogłębionych analiz i dyskusji.

Rozwój rynku nieruchomości a preferencje mieszkaniowe pokolenia Z

Mariola Grzybowska-Brzezińska — 2022-09-20

Poznanie i zrozumienie specyfiki zachowań konsumentów jest niezwykle istotne z punktu widzenia przedsiębiorstw. Budując swoją pozycję konkurencyjną stoją one przed wyzwaniem, jakim jest rozpoznanie nie tylko potrzeb, ale również preferencji konsumentów wraz z zestawem uwarunkowań i determinant je kształtujących. Decyzje podejmowane przez konsumentów są wypadkową wielu czynników, których mnogość jest uzależniona między innymi od stopnia znaczenia dokonywanego zakupu w budżecie jednostki.

Mimo szeregu dostępnych opracowań, w których autorzy przybliżają czytelnikom problematykę zachowań konsumentów, zawarta w nich wiedza może podlegać dezaktualizacji w wyniku zachodzących na rynkach przemian. Innym powodem występujących w odniesieniu do tematyki zachowań konsumentów luk badawczych są zmiany pokoleniowe, wraz z którymi na rynkach pojawiają się kolejne kohorty nabywców, których zachowanie nie może być do końca wyjaśnione na postawie wniosków płynących z badań prowadzonych wśród wcześniejszych generacji. Ten fakt stanowił kluczową przesłankę podjęcia przez autorki badań nad preferencjami mieszkaniowymi pokolenia Z, którego decyzje zakupowe odgrywają coraz większą rolę na rynku nieruchomości w Polsce.

Publikacja zawiera wyniki i wnioski płynące z badań gabinetowych oraz terenowych, w których na główną oś przeprowadzonego postępowania badawczego składała się identyfikacja wybranych przemian demograficznych zachodzących w Polsce mających wpływ na funkcjonowanie rynku nieruchomości, przegląd literatury przedmiotu i wynikająca z niego synteza wniosków dotyczących po pierwsze zachowań konsumenckich a po drugie specyfiki zachowań przedstawicieli pokolenia Z oraz badanie ankietowe dotyczące preferencji analizowanej kohorty w odniesieniu do jej przyszłych decyzji nabywczych na rynku nieruchomości mieszkaniowych.

Współcześnie rynek nieruchomości mieszkaniowych w Polsce podlega dwóm kluczowym trendom demograficznym. Pierwszy z nich jest wynikiem wydłużania się długości życia oraz spadku dzietności, co w konsekwencji prowadzi do starzenia się społeczeństwa. Drugi trend odnosi się natomiast do kwestii natężenia ruchów migracyjnych zarówno wewnątrz kraju, jak i w wymiarze międzynarodowym. Tak nakreślona perspektywa demograficzna stanowi jedno z najistotniejszych uwarunkowań funkcjonowaniu rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce. Jednocześnie w coraz większej liczbie transakcji kupna i wynajmu lokali mieszkaniowych po stronie popytowej występują przedstawiciele pokolenia Z. W konsekwencji, w ujęciu makroekonomicznym, wzrasta znaczenie tego pokolenia jako podejmującego decyzje nabywcze na rynku nieruchomości. Za sprawą przeprowadzonych badań ankietowych autorki podejmują się w publikacji odpowiedzi na pytanie o to jakie są deklarowane preferencje nabywcze pokolenia Z na rynku nieruchomości mieszkaniowych w kontekście jego przyszłych zachowań.

Determinanty decyzji rynkowych Pokolenia Z na rynku dóbr i usług ze szczególnym uwzględnieniem zmian ich zachowań konsumpcyjnych spowodowanych pandemią COVID-19

Mariola Grzybowska-Brzezińska — 2022-09-13

Diagnoza uwarunkowań procesów decyzyjnych, zachowań rynkowych oraz postaw czy preferencji pokolenia Z jest bardzo intersującym i jednocześnie ważnym problemem badawczym. Generacja Z to ciekawy i w wielu obszarach życia jeszcze nie dość eksplorowany badawczo segment konsumentów o dużym stopniu zróżnicowania i dynamicznie zmieniających się preferencjach rynkowych. Pokolenie Z to osoby kreatywne i nieprzewidywalne w swoich działaniach zakupowych. Doświadczenia z obserwacji zachowań poszczególnych generacji nie warunkują sukcesu rynkowego. Zmieniające się otoczenie i warunki funkcjonowania przedsiębiorstw muszą podejmować wyzwania analityczne w celu rozpoznania pokolenia, które jest niezwykle ważne w kontekście przyszłości gospodarki i budowania kapitału społecznego. Uwzględniając powyższą charakterystykę, ważne jest podejmowanie badań zmierzających do identyfikacji zachowań rynkowych, która będzie służyć usprawnianiu współpracy, budowaniu relacji i profilowaniu segmentów klientów reprezentujących pokolenie Z. Szczególnie inspirująca jest obserwacja tych zmian pokoleniowych z perspektywy przyszłości miast akademickich czy ośrodków edukacyjnych.

Działania związane z przeciwdziałaniem rozprzestrzeniania się koronawirusa spowodowały zamknięcie lub ograniczenie części sektorów gospodarki. Na skutek decyzji organów centralnych zobligowano placówki oświatowe do przejścia w tryb nauczania zdalnego. W systemie szkolnictwa obowiązkowego, tj. edukacji na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym, opartym w głównej mierze na pobieraniu nauki w relatywnie niewielkiej odległości od miejsca zamieszkania konsekwencje tej decyzji miały mniejsze znaczenie dla gospodarki, a w szczególności dla sektora nieruchomości. Problem ten nabrał jednak innego znaczenia w kontekście edukacji na poziomie wyższym. Edukacja zdalna poddawała często w wątpliwość konieczność pozostania w dotychczasowym miejscu pobierania nauki, pozwalając ograniczyć niepotrzebne w tej sytuacji wydatki związane m.in. z użytkowaniem mieszkań, kosztami konsumpcji.

Celem zrealizowanych badań ankietowych była identyfikacja i ocena uwarunkowań zachowań rynkowych studentów UWM w Olsztynie, ze szczególnym uwzględnieniem procesów decyzyjnych przedstawicieli pokolenia Z przed i w czasie pandemii. Na potrzeby niniejszej monografii zrealizowano następujące zadania badawcze:

charakterystyka pokolenia Z i uwarunkowania funkcjonowania tej generacji na rynku,
identyfikacja wartości, postaw oraz zachowań pokolenia Z na rynku,
ocena zachowania konsumentów pokolenia Z wobec trendów konsumenckich,
określenie czynników wpływających na zachowania nabywcze pokolenia Z,
analiza zachowań konsumpcyjnych przedstawicieli pokolenia Z w kontekście ich świadomości ekologicznej, racjonalizacji konsumpcji oraz akceptacji zjawiska zrównoważonej konsumpcji,
diagnoza uwarunkowań zachowań pokolenia Z na rynku nieruchomości i rynku pracy,
ocena poziomu i struktury wydatków pokolenia Z na usługi mieszkaniowe, konsumpcję, kulturę i rekreację, usługi medyczne i upiększające oraz edukację.

Opracowanie składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym z nich na podstawie dostępnych źródeł literatury opisano decyzje i zachowania rynkowe pokolenia Z. Drugi rozdział dotyczy zachowań rynkowych pokolenia Z wobec współczesnych trendów ze szczególnym uwzględnieniem postaw wobec ekologizacji życia i racjonalności decyzji konsumenckich. W trzecim rozdziale zaprezentowano wyniki badań na temat jakości życia pokolenia Z oraz zmian ich zachowań spowodowanych pandemią COVID-19. W części tej znajdują się informacje dotyczące: rynku nieruchomości i usług najmu mieszkań w Olsztynie w latach 2019–2021 (I kw.), sytuacji mieszkaniowej badanych studentów UWM przed pandemią, zmian na rynku pracy w Polsce w latach 2019–2021 (I kw.), aktywności badanych studentów UWM na rynku pracy. W rozdziale tym zawarto także dane dotyczące poziomu i struktury wydatków na kulturę i rekreację, usługi medyczne, usługi upiększające oraz edukację, a także miejsca zakupów i częstotliwości ich dokonywania.

Wyniki badań mogą być wykorzystane do analizy skali i struktury potencjału rynkowego studentów oraz szacowania skali dochodów, jakie przedstawiciele pokolenia Z dostarczają zarówno do budżetu miasta, jak i budżetu wielu podmiotów gospodarczych.

10th Scientific Conference "World economy problems"

Ilona Pietryka — 2022-05-16

The book contains abstracts submitted to the 10th Scientific Conference "World economy problems", which took place online on May 20, 2022. The conference was organized by the Polish Economic Society Branch in Toruń, Institute of Economic Research, Gdańsk University of Technology, Faculty of Management and Economics, Forum for Institutional Thought and Scientific Society in Toruń.

Między teraźniejszością a przyszłością. Strategia rozwoju miasta w świetle koncepcji smart city

Wojciech Kozłowski — 2022-02-15

Monografia ma charakter teoretyczno-empiryczny. Poruszana w niej problematyka łączy elementy dwóch dyscyplin naukowych, tj.: nauki o zarządzaniu i jakości oraz ekonomii i finansów. W części teoretycznej podjęto rozważania na płaszczyźnie ekonomii rozwoju i zarządzania miastem w obszarze funkcjonowania miasta, problemów formułowania i wdrażania strategii jego rozwoju oraz funkcjonowania i strategii rozwoju smart miasta. W części empirycznej monografii zaprezentowano wyniki badań własnych. Dotyczyły one smart projektów i rozwiązań występujących w wybranych miastach europejskich, azjatyckich i amerykańskich, społeczno-ekonomicznych uwarunkowań strategii rozwoju smart miasta, wdrażania koncepcji smart city w polskich miastach, ze szczególnym uwzględnieniem miasta Olsztyn oraz postaw jego mieszkańców względem samej idei smart city oraz istniejących i przyszłościowych inteligentnych rozwiązań mających na celu zwiększenie jakości życia w mieście.

Z badań wynika, że na Świecie miasta różnią się smart inicjatywami. Ich zróżnicowanie wynika z odmiennych potrzeb społecznych, różnorodności kulturowej, stopnia świadomości społecznej, skali inwestycji w sektor naukowo-badawczy, poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego oraz posiadanych zasobów materialnych i niematerialnych, które mogą być lokowane w obszarach smart miasta. W polskich miastach wdrażane są przede wszystkim pojedyncze, już istniejące i sprawdzone w innych miastach rozwiązania w obszarze ekologicznej miejskiej mobilności oraz infrastruktury. Chociaż, strategia rozwoju Olsztyna nie jest oparta na idei smart city, to w mieście widoczne są smart rozwiązania, głównie w obszarze smart mobilności (np. system ITS, rower miejski, inteligentne oświetlenie miejskie). Mieszkańcy Olsztyna uważają, że miasto powinno przede wszystkim skupić się na wdrażaniu projektów z zakresu środowiska naturalnego oraz warunków życia (np. recyklomaty, solarne ławki i elektryczne autobusy oraz miejskie aplikacje mobilne o charakterze turystycznym, informacyjnym lub rekreacyjnym).

Finansowanie zadań oświatowych jednostek samorządu terytorialnego

Alicja Sekuła — 2021-12-30

Celem monografii jest przedstawienie, analiza i ocena procesu organizacji i finansowania zadań oświatowych w Polsce. W ujęciu szczegółowym w książce skupiono się opisie zasad organizacji i finansowania zadań oświatowych z punktu widzenia samorządu terytorialnego, w tym także zasad finansowania i przekazywania środków publicznych w formie dotacji placówkom prowadzonym przez podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego. W efekcie wskazano zalety procesu organizacji i finansowania oświaty, a także jego mankamenty wraz z możliwościami ich likwidacji bądź minimalizacji wpływu na proces kształcenia uczniów i wychowanków. Zakres przestrzenny przedstawionych w książce badań i analiz obejmuje cały kraj. Na zakres podmiotowy składają się wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, tj. stopnia gminnego, powiatowego i wojewódzkiego. Zakres czasowy pracy, co do zasady, obejmuje lata 2012-2019 (część empiryczna). W niektórych przypadkach, zwłaszcza w odniesieniu do zagadnień prawnych, analizy przekraczają podstawowe ramy czasowe. Opis zmian w systemie oświaty i systemie jej finansowania przedstawiono od roku 1990, aby wyeksponować ich mnogość, nietrwałość i niestabilność, jednocześnie nakreślając tło rozwiązań funkcjonujących w badanym okresie. Prowadzone rozważania nawiązują także do aktualnego stanu prawnego. Adekwatnie do obranego celu sporządzono strukturę obejmującą pięć rozdziałów poprzedzonych wstępem i zwieńczonych zakończeniem.

Inwestycje rzeczowe w praktyce gospodarczej

Paweł Merło — 2021-12-20

Inwestycje rzeczowe są jednym z najważniejszych rodzajów inwestycji nie tylko z punktu widzenia rozwoju gospodarczego na poziomie makroekonomicznym, ale również na płaszczyźnie mikroekonomicznej, a więc z punktu widzenia przedsiębiorcy i innych podmiotów gospodarczych zaangażowanych w proces inwestycyjny. Waga ta jest tym większa, iż każda decyzja tego typu obarczona jest ryzkiem wynikającym z szeregu zmiennych i ich fluktuacji w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu. Problematyka ta jest więc ciągle aktualną i palącą kwestią zarówno w kontekście wyznaczania kierunków rozwoju gospodarczego przez władze centralne i lokalne, jak i w podejmowaniu właściwych decyzji przez przedsiębiorstwa te inwestycje realizujące. W pracy skupiono się w głównej mierze na drugim z tych aspektów, charakteryzując szeroką paletę metod, które mogą być i powinny (lub nie powinny) być wykorzystywane przez przedsiębiorstwa w ocenie opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych, jak i ocenie potencjalnego ryzyka związanego z realizacją procesu inwestycyjnego, w określonych warunkach gospodarczych, przy określonym zakresie finansowym projektu, jak również przy określonym poziomie niepewności i ponoszonego ryzyka. Każda z prezentowanych metod została przedstawiona zarówno z punktu widzenia ich konstrukcji matematycznej, jak i ich przydatności oraz ograniczeń stosowania, co bez wątpienia stanowi istotną kwestię zarówno z punktu widzenia nauki jak i praktyki gospodarczej. W pracy wskazano na szereg niekonsekwencji a czasami wręcz błędów w stosowaniu określonych mierników oceny efektywności inwestycji, czego skutkiem może być niewłaściwa ocena opłacalności planowanego przedsięwzięcia, co w rezultacie może narazić nie tylko na straty, lecz także na utratę płynności, czy wręcz doprowadzić do upadku przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstw będących uczestnikami procesu inwestycyjnego oraz podmiotów uczestniczących w finansowaniu inwestycji. Problemy te będą naturalnie tym groźniejsze, im większy będzie zakres finansowy realizowanych przedsięwzięć inwestycyjnych. Ta część pracy bez wątpienia może stanowić bardzo przydatny materiał zarówno dla wykładowców i studentów kierunków ekonomicznych, jak i również potencjalnych inwestorów, analityków finansowych zajmujących się ocena efektywności projektów inwestycyjnych oraz decydentów z różnych branż.

Obok analizy teoretycznej ww. problematyki przedstawiono również wyniki badań zarówno własnych, jak i innych badaczy na całym świecie dotyczącą wykorzystania określonych metod oceny efektywności inwestycji. Wnioski płynące z tej analizy wykazały, iż mimo znacznego postępu w zakresie wiedzy i świadomości konieczności rzetelnej i precyzyjnej oceny planowanych przedsięwzięć, ich wykorzystanie w praktyce gospodarczej można uznać wciąż za niewystarczające i nieodpowiednie do realizowanych przedsięwzięć inwestycyjnych. Wskazano, że wiele przedsiębiorstw, wciąż wykorzystuje najprostsze metody oceny efektywności inwestycji, nie uwzględniające zmienności pieniądza w czasie, co w XXI wieku, przy tak dużym zakresie ogólnodostępnej wiedzy z dziedziny finansów i matematyki finansowej oraz szeroko pojętej informatyzacji ułatwiającej prowadzenie nawet najbardziej złożonych matematycznie analiz, należy uznać za nie tylko zastanawiające, ale wręcz za nieodpowiedzialne z punktu widzenia interesów firm i przedsiębiorstw uczestniczących bezpośrednio lub pośrednio w procesie inwestycyjnym. Podkreślić należy szerokie wykorzystanie materiałów badawczych realizowanych przez naukowców nie tylko europejskich i dotyczących krajów UE, ale również materiałów, raportów i analiz, opracowanych w innych częściach świata.

Narzędzia promocji w komunikacji marketingowej

Adam Rudzewicz — 2021-12-16

Problematyka komunikacji marketingowej wiąże się z głębokimi przeobrażeniami w technologii i infrastrukturze komunikacyjnej. Jednocześnie wzrasta znaczenie stosunków międzyludzkich w systemie komunikacji przedsiębiorstwa z rynkiem.

Nasilająca się konkurencja rynkowa stwarza coraz większe trudności w funkcjonowaniu firm i podnosi wymagania w zakresie efektywnej komunikacji z rynkiem. Celem opracowania było przedstawienie kompendium wiedzy z zakresu promocji i stosowanych narzędzi w komunikacji marketingowej, ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi w ujęciu tradycyjnym (prasa, radio, telewizja, etc.), jak i nowoczesnym (szeroko pojmowana wirtualizacja). Należy przy tym zauważyć, iż jest to podział bardzo umowny, w którym granica pomiędzy nimi coraz bardziej się zaciera.

Promocja odgrywa zasadniczą rolę jako element strategii marketingowej firmy. Jej istotą jest proces komunikacji, polegający na przekazywaniu informacji na temat oferty firmy potencjalnym odbiorcom. Działania promocyjne ukierunkowane są przede wszystkim na kształtowanie pozytywnego wizerunku firmy, zachęcenie do kupna oferowanych usług i uzyskanie przewagi nad konkurencją.

W monografii opisano tradycyjne narzędzia promocji, takie jak reklama, public relations, promocja sprzedaży, sprzedaż osobista, czy marketing bezpośredni. Są one wykorzystywane z powodzeniem od kilkudziesięciu lat. Globalizacja, zmienność procesów rynkowych, dynamiczny rozwój technologii i nieograniczony dostęp do informacji sprawiają, że przedsiębiorstwa muszą nieustannie dostosowywać się do nowych warunków działania. Postęp technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz komunikatorów internetowych wywołuje u przedsiębiorców coraz większe zainteresowanie. Stąd potrzeba charakterystyki Internetu jako nowego medium komunikacyjnego, które ma duży wpływ na działania marketingowe. Internet sprawia, że komunikacja marketingowa przenosi się w coraz większym stopniu do środowiska wirtualnego. Szczególną uwagę zwrócono na funkcjonowanie mediów społecznościowych, chatboty – jako zautomatyzowany sposób obsługi klienta oraz marketing szeptany (word of mouth).

Zastosowanie innowacyjnych technologii otwiera możliwości innego spojrzenia na środki masowego przekazu. Aktualne możliwości e-promocji sprawiają, że powstaje gigantyczne narzędzie biznesowe w rękach specjalistów od marketingu.

Zróżnicowanie wpływu specjalnych stref ekonomicznych na rynek pracy w Polsce

Marlena Cicha-Nazarczuk — 2021-12-15

Powołane w Polsce w połowie lat 90. specjalne strefy ekonomiczne (SSE) stanowią przykład zorientowanego terytorialnie podejścia do realizacji działań interwencyjnych, wpisanego w tzw. koncepcję terytorializacji interwencji publicznej, czyli place-based policies. W narzędziu tym upatrywano m.in. szansę na łagodzenie negatywnych skutków transformacji gospodarczej, w tym napięć na rynku pracy.

Literatura naukowa dostarcza wielu kompleksowych analiz poświęconych efektom oddziaływania SSE na poszczególne obszary funkcjonowania regionalnych gospodarek. Znaczną liczbę opracowań poświęcono m.in. tematyce oddziaływania strefowych inwestycji na poziom zatrudnienia i stopę bezrobocia. Jednakże przegląd literatury oraz krytyczna analiza dotychczasowych prób identyfikacji efektów funkcjonowania stref w kontekście rynku pracy, pozwala wskazać luki badawcze i uzasadnia potrzebę podjęcia dalszych badań w tym zakresie. Dotychczasowe opracowania identyfikowały bowiem efekty oddziaływania SSE łącznie dla wszystkich regionów. Badania te opierały się na ocenie sumarycznych skutków działalności SSE. Nie uwzględniały one heterogenicznego charakteru obszarów poddawanych interwencji (powiatów czy gmin), ani tym bardziej niejednorodności podmiotów gospodarczych, do których pomoc ta była adresowana.

W niniejszej monografii założono zatem, iż skala efektów zatrudnieniowych SSE jest zróżnicowana w zależności od analizowanych warunków kontekstowych. Uznano, iż niejednorodny charakter obszarów poddawanych interwencji oraz heterogeniczność podmiotów korzystających ze wsparcia, może w istotny sposób różnicować efekty działalności stref w kontekście ich odziaływania na lokalny rynek pracy oraz wzrost zatrudnienia w firmach. Do tej pory w polskiej literaturze przedmiotu, problematyka ta nie została poddana analizie. Identyfikacja niejednorodnego wpływu SSE na rynek pracy w Polsce, przy uwzględnieniu cech potencjalnie różnicujących efekty tego programu, stała się zatem głównym celem monografii. Podjęto się estymacji szeregu modeli ekonometrycznych, w tym również z zastosowaniem podejścia kontrfaktycznego. Skalę efektów i ich zróżnicowanie szacowano na dwóch poziomach agregacji danych: powiatach i firmach. O ile autorce wiadomo, jest to pierwsze tego rodzaju ujęcie badawcze zastosowane do analizy funkcjonowania SEE w Polsce.

Na podstawie analiz danych wtórnych oraz wyników przeprowadzonych oszacowań empirycznych stwierdzono, iż skala efektów zatrudnieniowych SSE jest zróżnicowana w zależności od analizowanych warunków kontekstowych, a mianowicie cech strukturalnych obszarów poddanych interwencji (powiatów) oraz sektora i podsekcji działalności gospodarczej. Nie udało się jednak jednoznacznie ustalić, czy firmy z kapitałem krajowym i zagranicznym generują odmienne efekty zatrudnieniowe.

Niniejsza rozprawa stanowi wkład do literatury naukowej na temat oceny ekonomicznych skutków funkcjonowania SSE oraz efektywności podejmowanych interwencji publicznych. Przeprowadzone badania wskazują na obecność czynników różnicujących efekty funkcjonowania stref w kontekście ich oddziaływania na rynek pracy, co stanowi ważne źródło implikacji nie tylko dla polityki regionalnej, ale przede wszystkim polityki wspierania inwestycji. Uzyskane wyniki i sformułowane wnioski stanowią podstawę do prowadzenia dalszych analiz oraz identyfikacji tych cech i uwarunkowań, które umożliwiłyby zwiększenie zatrudnieniowych efektów pomocy publicznej.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Economics

Adam P. Balcerzak — 2021-11-15

The book contains papers in economics submitted to 11th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Poland 17-18 June 2021. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences, University of Warmia and Mazury in Olsztyn (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Lviv Polytechnic National University (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Tomas Bata University in Zlín, Faculty of Economics and Management (Czech Republic), University of Economics in Bratislava, Faculty of Economic Informatics (Slovakia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic), University of Zilina, Faculty of Operation and Economics of Transport and Communication (Slovakia), VilniusTech University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: (1) economics, (2) finance, (3) quantitative methods, (4) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Finance

Adam P. Balcerzak — 2021-11-15

The book contains papers in finance submitted to 11th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Poland 17-18 June 2021. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences, University of Warmia and Mazury in Olsztyn (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Lviv Polytechnic National University (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Tomas Bata University in Zlín, Faculty of Economics and Management (Czech Republic), University of Economics in Bratislava, Faculty of Economic Informatics (Slovakia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic), University of Zilina, Faculty of Operation and Economics of Transport and Communication (Slovakia), VilniusTech University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: (1) economics, (2) finance, (3) quantitative methods, (4) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Entrepreneurship and Management

Adam P. Balcerzak — 2021-11-15

The book contains papers in entrepreneurship and management submitted to 11th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Poland 17-18 June 2021. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences, University of Warmia and Mazury in Olsztyn (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Lviv Polytechnic National University (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Tomas Bata University in Zlín, Faculty of Economics and Management (Czech Republic), University of Economics in Bratislava, Faculty of Economic Informatics (Slovakia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic), University of Zilina, Faculty of Operation and Economics of Transport and Communication (Slovakia), VilniusTech University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: (1) economics, (2) finance, (3) quantitative methods, (4) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Quantitative Methods

Adam P. Balcerzak — 2021-11-15

The book contains papers in quantitative methods submitted to 11th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Poland 17-18 June 2021. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences, University of Warmia and Mazury in Olsztyn (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Lviv Polytechnic National University (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Tomas Bata University in Zlín, Faculty of Economics and Management (Czech Republic), University of Economics in Bratislava, Faculty of Economic Informatics (Slovakia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic), University of Zilina, Faculty of Operation and Economics of Transport and Communication (Slovakia), VilniusTech University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: (1) economics, (2) finance, (3) quantitative methods, (4) entrepreneurship and management.

The impact of the excess reserves of the banking sector on interest rates and money supply in Poland

Mariusz Kapuściński — 2021-10-17

In this monograph we aim to analyse the eﬀects of leaving excess reserves in the banking sector by the central bank on the level and the variability of interest rates, as well as on money supply. To this end, we use mainly data for Poland, but in some cases, for robustness, also for a panel of Poland, the euro area, the Czech Republic and Hungary, as there had only been a limited variability in some policy variables in our sample for Poland. We estimate the parameters of GARCH, (P)VAR (vector autoregressive or panel vector autoregressive) and (panel) linear regression models.
We ﬁnd that excess reserves aﬀect the level and the variability of an overnight money market interest rate. However, the variability of the overnight money market interest rate, shaped to a large extent by excess reserves, does not aﬀect the level of longer-term interest rates, and we ﬁnd little evidence of its impact on their variability. Neither do excess reserves translate into higher money supply.
Our results imply that the current monetary policy operational framework in Poland is adequate to ensure the transmission of the central bank policy rate to money market interest rates. Furthermore, it appears unlikely that raising the amount of excess reserves left, as proposed by some policymakers, would aﬀect money supply. Instead, it would lower the money multiplier and the overnight money market interest rate, as well as increase its volatility.

Metaekonomia w badaniach młodych naukowców

Dariusz Turek — 2021-09-30

Jak zauważył w latach 70. XX wieku Ernst Schumacher „przedmiot nauk ekonomicznych jest zbyt wąski, zbyt fragmentaryczny, by mogły odpowiedzieć na pytania rzeczywiście ważne. Dlatego ekonomia musi być uzupełniona i wzbogacona metaekonomią”. Na wskazany postulat Szumachera, na kartach niniejszej pracy, młodzi ekonomiści zaprezentowali swoje przemyślenia i analizy dotyczące wybranych problemów współczesności. Podjęli m.in. rozważania na temat szczęścia – jego roli w życiu człowieka oraz jako celu gospodarowania. Starali się również odpowiedzieć na pytanie czy ekonomia powinna dalej – w zgodzie ze swoim neoklasycznym założeniem – podążać ku matematyzacji, czy raczej powinna zwrócić się ku ważniejszym wartościom, w których centrum stoi dobrostan człowieka. Przyjrzeli się również bardzo aktualnym problemom – czyli wpływowi pandemii COVID-19 na gospodarkę. Oprócz wymiaru ekonomicznego, autorzy dokonali również próby opisu zjawiska pandemii przez pryzmat różnych założeń teoretycznych i szkół ekonomicznych. Z tych analiz wyłonił się ciekawy pejzaż inspirujących wątków i problemów, które mogą zaciekawić kolejnych badaczy i doprowadzić do stawiania nowych pytań o naturę zjawisk ekonomicznych.

Monografia w swym ogólnym wymiarze jest zatem zbiorem różnego rodzaju refleksji o charakterze teoretycznym, etyczny i praktycznym nad ekonomią i działalnością gospodarczą. W swoich analizach autorzy w ciekawy sposób starali się odejść od ograniczających szablonów ekonomii neoklasycznej, podążając ku refleksjom o charakterze filozoficznym, etycznym, kulturowym i społecznym.

Uwarunkowania ekonomiczne i środowiskowe produkcji bydła

Dariusz Ambroziński — 2021-09-29

W opracowaniu dokonano analizy uwarunkowań ekonomicznych i środowiskowych produkcji bydła o różnych kierunkach poziomie jej intensywności. Wyniki wskazują, iż zdecydowanie korzystniejsza ekonomicznie jest produkcja mleka niż żywca. Jednak dochód/FWU (ang. Family Work Unit) na poziomie przeciętnego wynagrodzenia w Polsce osiągają dopiero gospodarstwa utrzymujące ok. 20 szt. krów mlecznych. Należy podkreślić, że konwencjonalny chów i hodowla bydła, ze względu na jej skalę w dużo większym stopniu wpływa na środowisko. Badania prowadzone w różnych ośrodkach naukowych pokazują, że emisja metanu w przeliczeniu na jednostkę wyprodukowanego litra mleka zmniejsza się wraz ze wzrostem wydajności mlecznej krów, która jest zdecydowanie większa w przypadku produkcji konwencjonalnej. Zatem w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego ciągle rosnącej liczbie ludności na świecie produkcja ekologiczna nie musi oznaczać bardziej przyjaznej dla środowiska.

Podjęty problem wydaje się ważny w kontekście toczącej się dyskusji wokół presji, jaką wywiera produkcja bydła na środowisko. Już od kilku dekad wskazuje się na konieczność podjęcia radykalnych działań na rzecz zmniejszenia presji na środowisko naturalne ze strony produkcji zwierzęcej. Kompleksowe działania w tym zakresie powinny dotyczyć sfery regulacji prawnych, systemów produkcji i konsumpcji, a przede wszystkim sposobu organizacji produkcji.

W przypadku chowu i hodowli bydła szczególnie ta ostatnia kwestia wymaga głębszych studiów i analiz. Jak bowiem zaobserwowano presja na środowisko i opłacalność produkcji są zależne od wielu czynników, w tym m.in. od kierunku i sposobu prowadzenia produkcji, struktury i wysokości ponoszonych nakładów, wielkości stad, posiadanych zasobów użytków zielonych, cen skupu mleka i żywca, utrzymywanych w gospodarstwie ras bydła, warunków i sposobów utrzymania zwierząt, kosztów pracy, poziomu uzyskiwanych dopłat etc.

Efektywność finansowa sektora bankowego w obliczu wyzwań rynkowych i regulacyjnych

Bogdan Włodarczyk — 2021-09-21

Malejąca efektywność finansowa sektora bankowego w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej oraz czynniki ją kształtujące stanowiły podstawę podjęcia tej problematyki w niniejszej monografii. Autorzy poddali analizie czynniki negatywnie oddziałujące na rentowność sektora bankowego, do których należą rosnące wymogi kapitałowe oraz obciążenia finansowe. Sektory bankowe funkcjonują również w warunkach niskich stóp procentowych, co nie jest korzystne z punktu widzenia prowadzonej działalności, w tym akcji kredytowej. Dodatkowym czynnikiem przyczyniającym się do osłabienia rentowności sektora bankowego był wybuch pandemii COVID-19, co również przeanalizowano w niniejszej monografii.

W monografii dokonano charakterystyki wymogów kapitałowych oraz wybranych obciążeń finansowych sektora bankowego. Podjęto próbę wyjaśnienia, w jakim stopniu wymienione czynniki oraz sytuacja rynkowa wpłynęły na rozwój akcji kredytowej wobec sektora niefinansowego, a w rezultacie na rentowność sektora bankowego w Polsce oraz innych krajach Unii Europejskiej.

Dalsze kształtowanie się akcji kredytowej oraz rentowności sektora bankowego uzależnione jest przede wszystkim od kierunków rozwoju aktualnie panującej pandemii oraz od działań podejmowanych przez rządy poszczególnych państw. Według Autorów niniejszej monografii pogarszająca się efektywność finansowa sektorów bankowych powinna stanowić impuls do przemyśleń związanych z regulacją sektora bankowego, a w szczególności do wprowadzenia zmian w obowiązującym podatku bankowym, wobec którego stawianych jest wiele zarzutów sugerujących zbyt duże obciążenie dla sektora bankowego.

11th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy

Adam P. Balcerzak — 2021-07-16

The book contains abstracts submitted to 11th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Poland 17-18 June 2021. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences, University of Warmia and Mazury in Olsztyn (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Lviv Polytechnic National University (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Tomas Bata University in Zlín, Faculty of Economics and Management (Czech Republic), University of Economics in Bratislava, Faculty of Economic Informatics (Slovakia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic), University of Zilina, Faculty of Operation and Economics of Transport and Communication (Slovakia), VilniusTech University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics and finance b) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Wybrane aspekty ubezpieczeń gospodarczych w Polsce i na świecie w dobie pandemii COVID-19

Jarosław Wenancjusz Przybytniowski — 2021-07-05

Podejmując próbę przedstawienia funkcjonowania ubezpieczeń gospodarczych w dobie COVID-19, kwestią zasadniczą pozostaje przeanalizowanie specyfiki funkcjonowania rynku ubezpieczeń gospodarczych, jak i zachowań klientów na tym rynku (wyzwań oraz zagrożeń), gdzie relacje pomiędzy tymi podmiotami podlegają szczególnym uwarunkowaniom rynkowym i rządzą się własnymi regułami. Mając to na uwadze, w niniejszej monografii autorzy przeanalizowali otoczenie rynku ubezpieczeń gospodarczych w dobie pandemii COVID-19 zarówno w Polsce, jak i na świecie. Nakreślili politykę ubezpieczeń, wykorzystywaną w budowaniu odporności na kryzysy, pamiętając o planowaniu działań awaryjnych. Tym samym, niniejsze opracowanie poświęcone jest prezentacji funkcjonowania ubezpieczeń gospodarczych w dobie pandemii – COVID-19 w Polsce i na świecie, przez pryzmat: zachowań klienta na tym rynku, sytuacji ekonomicznej poszczególnych państw, jak też samego rynku ubezpieczeń Działu II, z naciskiem na ubezpieczenia komunikacyjne. Pandemia COVID-19 spowodowała uruchomienie wielu procesów, które mogą stanowić wyzwanie dla rynku ubezpieczeniowego zarówno w Polsce, jaki na świecie. W zamierzeniu autorów tak sformułowany cel pracy może stać się przyczynkiem do debaty naukowej na temat wpływu pandemii COVID-19 na rynek ubezpieczeń gospodarczych i na poszczególne obszary jego funkcjonowania.

Opracowanie skupia się na następujących obszarach: stopniu przenoszenia choroby, gospodarczych i finansowych skutkach COVID-19 dla rynku ubezpieczeń gospodarczych na świecie oraz w Polsce, a także na społeczno-ekonomicznych konsekwencjach wprowadzenia lockdown-u. Analiza została oparta na faktycznym rozwoju sytuacji w stosunku do budowanych scenariuszy wobec pandemii sprzed COVID-19, czyli opartych na epidemii SARS z 2002 r. oraz pandemii grypy w Hiszpanii w 1918 r.

Wartością dodaną monografii jest analiza, w dobie pandemii COVID-19, z jednej strony sektora ubezpieczeń gospodarczych, z drugiej – wzajemnych relacji na linii klient – zakład ubezpieczeń. Ponadto, zaletę publikacji stanowi fakt, że jest jedną z pierwszych na rynku krajowym, która prezentuje zachowania ubezpieczycieli w dobie pandemii COVID-19.

Wpływ wspólnej polityki rolnej na unowocześnianie polskiego rolnictwa na przykładzie produkcji mleka

Karolina Babuchowska — 2021-05-30

Prowadzenie działalności rolniczej powinno iść „z duchem czasu” i uwzględniać trendy i wyzwania, jakie pojawiają się z zglobalizowanej gospodarce. Siłą napędową współczesnego świata, wszystkich branż i sektorów oraz ważnym czynnikiem wzrostu ekonomicznego są innowacje. Zważywszy na to, z jakimi problemami musi się zmierzyć światowa gospodarka, wprowadzanie nowatorskich rozwiązań jest bezwzględną koniecznością Wśród najważniejszych globalnych wyzwań dla sektora rolnego wymienia się: zapewnienie wyżywienia rosnącej liczbie mieszkańców Ziemi, postępujące zmiany klimatyczne, funkcjonowanie w warunkach kurczenia się zasobów ziemi i wody słodkiej. Wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań do sektora rolnego stwarza szansę sprostania wyżej wymienionym problemom.

Potrzeba wsparcia działań innowacyjnych została dostrzeżona także w polskim sektorze rolnym. Nie ulega wątpliwości, że od początku akcesji naszego kraju do UE polskie rolnictwo przeszło ogromną metamorfozę. Kwestią nierozstrzygniętą jest na ile zmiany te były wynikiem presji konkurencyjnej wynikającej z funkcjonowania na jednolitym rynku europejskim, na ile z własnych potrzeb rolników, a w jakim stopniu przyczyniły się do tego środki transferowane do gospodarstw rolnych w formie dopłat bezpośrednich czy też wsparcia inwestycyjnego. Jednym z obszarów produkcji rolnej w Polsce, w którym skala wprowadzanych zmian była największa, jest produkcja mleka. Głównym celem badań, których wyniki zaprezentowano w niniejszej monografii było określenie roli wspólnej polityki rolnej UE w procesie unowocześniania polskiego rolnictwa na przykładzie produkcji mleka. Osiągnięcie celu badawczego umożliwiło weryfikację następujących hipotez badawczych:

(1) Wprowadzone przez producentów mleka innowacje miały głównie charakter procesowy i przyczyniły się do wzrostu efektywności produkcji mleka.

(2) Wsparcie dochodów producentów mleka środkami unijnymi (dopłaty bezpośrednie i środki II filaru) było głównym motywatorem i źródłem finansowania procesów zmian w gospodarstwie.

(3) Objęcie polskiego rolnictwa wspólną polityką rolną spowodowało zwiększenie postaw proinnowacyjnych wśród producentów mleka.

Innowacje wprowadzane w gospodarstwach rolnych pełnią ważną rolę w ich rozwoju i dostosowaniu się do zmiennych warunków otoczenia. Wprowadzanie innowacji w gospodarstwach rolnych ma szczególny charakter, ponieważ trudno w tym przypadku mówić o samodzielnym tworzeniu rozwiązań, chociaż dostrzega się wiele przejawów inwencji i pomysłowości rolników podejmujących działania innowacyjne. Proces unowocześniania gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka analizowano przede wszystkim przez pryzmat zrealizowanych inwestycji. To właśnie poprzez inwestycje były wprowadzane do gospodarstw rolnych innowacyjne rozwiązania.

Inwestycje dokonywane w gospodarstwach rolnych w dużej mierze uwarunkowane były objęciem polskiego rolnictwa wspólną polityką rolną. W szczególności producenci rolni specjalizujący się w produkcji mleka w następstwie akcesji Polski do UE musieli wprowadzić relatywnie dużo zmian. Prawie 70% badanych rolników zrealizowało inwestycje związane z modernizacją lub rozbudową pomieszczeń gospodarczych. W tej grupie prawie 60% dokonało modernizacji związanej z poprawą dobrostanu zwierząt, nieco ponad połowa zainstalowała urządzenia udojowe, a ponad 47% zmodernizowało pomieszczenia do przechowywania mleka. Z kolei 30% badanych rolników zaadaptowało inne budynki na potrzeby była, a około 1/4 przeprowadziło inwestycję związaną z budową nowej obory.

Wprowadzane w gospodarstwach rozwiązania w ponad 80% miały charakter nowości (innowacji), przy czym w tej grupie aż 70% badanych uznało, że jest to nowość wyłącznie w skali gospodarstwa, jeden na dziesięciu badanych rolników stwierdził, że jest to nowość w skali gminy, prawie 5% – że nowość w skali regionu, a nieco ponad 05%, że nowość na skalę krajową. Prawie 60% respondentów wskazywało, że związane to było z wprowadzeniem nowych, dotychczas niestosowanych środków technicznych produkcji, natomiast niecałe 6% badanych rolników uznało, że unowocześnianie związane było z wprowadzeniem nowych, dotychczas niestosowanych koncepcji i metod kierowania gospodarstwem (innowacje organizacyjne).

W toku badań potwierdzono, że wsparcie dochodów producentów mleka środkami unijnymi (dopłaty bezpośrednie i środki II filaru) było głównym motywatorem i źródłem finansowania zmian zrealizowanych w gospodarstwie. Stwierdzono także, że objęcie polskiego rolnictwa wspólną polityką rolną spowodowało zwiększenie postaw proinnowacyjnych wśród producentów mleka.

Jakość w działalności gospodarczej

Katarzyna Chrobocińska — 2021-04-08

W warunkach silnej konkurencji przedsiębiorcy poszukują takich instrumentów konkurowania, które zapewnią im trwałą przewagę konkurencyjną. Rozpatrując całe spektrum możliwości, menedżerowie biorąc pod uwagę wymagania i oczekiwania klientów starają się doskonalić swoją ofertę. Oczekiwana wysoka jakość dóbr konsumpcyjnych, dostępnych po cenach rynkowych wzbudza zainteresowanie i pozwala stworzyć grupę stałych odbiorców. Za cel monografii przyjęto identyfikację roli i znaczenia jakości wpisującej się we współczesne paradygmaty działalności gospodarczej. Jakość jest pojęciem interdyscyplinarnym, co implikuje jej wieloznaczność, a jednocześnie na tyle uniwersalnym, że występuje w wielu sferach życia społecznego oraz gospodarczego. W pierwszym rozdziale podjęto próbę przedstawienia spektrum podejść do pojęcia jakości oraz najważniejszych koncepcji kreowania jakości w procesie produkcyjnym. W rozdziale drugim zaprezentowano jakość oraz innowacje jako kategorie współistniejące, a także warunkujące konkurencyjność. Określono rolę oraz znaczenia jakości i bezpieczeństwa w działalności innowacyjnej sektora przedsiębiorstw przemysłowych w państwach członkowskich UE. W rozdziale trzecim przedstawiono zagadnienie jakości w odniesieniu do e-biznesu. Współczesny świat w narastającym stopniu opiera się o technologie komunikacji cyfrowej, które w różnym stopniu i zakresie implikowane są do funkcjonujących już przedsiębiorstw i przekształcają je w nowoczesne i innowacyjne przedsiębiorstwa działające w modelu hybrydowym (clicks-and-mortar), a coraz częściej czystym biznesie internetowym (pure player). Koszty i korzyści wynikające z utrzymania wysokiej jakości mają subiektywny charakter. Zawsze jednak, jak długo będzie istniał wolny rynek i swoboda działania gospodarującego człowieka, ludzkie wybory, preferencje co do oczekiwanej jakości będą miały charakter subiektywny. Wysoka jakość i wysoka wartość dóbr mogą być synonimami, ale tylko gdy będą oznaczały spełnienie oczekiwań nabywcy.

Marnotrawstwo żywności: studium zarządzania łańcuchem żywnościowym

Bożena Garbowska — 2021-03-25

Prognozowany wzrost liczby ludności na świecie, duży odsetek ludzi cierpiących z powodu głodu i niedożywienia stawia wyzwania w kwestii zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego zarówno w skali globalnej, krajowej jak i gospodarstwa domowego. Ograniczanie powstawania strat żywności u źródła powinno stać się priorytetowym działaniem każdego uczestnika łańcucha żywnościowego. Zmniejszenie strat żywności przynosi korzyści finansowe rolnikom i przedsiębiorstwom, a także przyczynia się do redukcji negatywnego oddziaływania na środowisko. Przeciwdziałanie stratom i marnotrawstwu żywności wpisuje się w zakres działalności społecznie odpowiedzialnego biznesu. Struktura marnotrawstwa powinna być nieustannie monitorowana co pozwoli na ocenę podejmowanych działań informacyjno-edukacyjnych, uświadamiających konsekwencje społeczne, ekonomiczne i ekologiczne tego zjawiska oraz wyznaczenie kierunków przyszłych działań strategicznych.

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie skali strat i marnotrawstwa w poszczególnych ogniwach łańcucha żywnościowego, ukazanie aktualnej skali marnotrawienia żywności w gospodarstwach domowych krajów uprzemysłowionych oraz zdiagnozowanie postaw i zachowań młodych konsumentów wobec marnowania żywności.

Przeprowadzone w pracy analizy wykazały, iż w krajach uprzemysłowionych brakuje danych dotyczących marnowania żywności na poziomie gospodarstwa domowego, dlatego też oszacowanie skali tego problemu jest utrudnione. Ustalono, iż gospodarstwa domowe generują ponad 40% strat w całym łańcuchu spożywczym. Pomimo tego, nie wszystkie kraje monitorują skalę tego zjawiska na poziomie gospodarstwa domowego m.in. ze względu na brak środków finansowych czy zasobów ludzkich. Wśród krajów Unii Europejskiej najwięcej żywności marnotrawionej jest w Holandii, a Polska zajmuje piąte miejsce. W przeprowadzonych badaniach własnych stwierdzono, iż młodzi konsumenci, kształcący się w obszarze nauki o żywności, zdają sobie sprawę z problemu, jakim jest marnotrawstwo żywności. Studenci w pełni rozumieją, jak ważne jest odpowiednie planowanie zakupów oraz racjonalne postępowanie z zakupioną żywnością. Znają wiele sposobów na uniknięcie marnowania żywności i stosują je w codziennym życiu. Potrafią w sposób racjonalny planować zakupy, tak aby zminimalizować marnowanie produktów żywnościowych. Unikają kupowania dużych zapasów żywności, kupują raczej to, czego aktualnie potrzebują, eliminując w ten sposób problem starzenia się przechowywanych produktów, które stają się nieapetyczne, a także mogą ulec zepsuciu. Przed podjęciem decyzji nabywczych istotne jest sporządzenie wcześniej listy produktów, dzięki czemu można uniknąć niepotrzebnych, nieprzemyślanych artykułów w koszyku zakupowym. Młodzi konsumenci rozważnie nabywają produkty, które szybko tracą świeżość (owoce i warzywa, mięso, pieczywo), zwracają uwagę na terminy przydatności do spożycia, aby móc zaplanować odpowiednio, do kiedy będą mogli wykorzystać dany produkt. Z racji ograniczonego budżetu oraz miejsca przechowywania, studenci robią racjonalne zakupy. Wykazano, iż młodzi konsumenci posiadają dużą wiedzę na temat postępowania z żywnością w sposób niwelujący możliwość jej zepsucia. Respondenci, z racji podjętego kierunku studiów, wiedzą jak prawidłowo przechowywać żywność oraz znają jej optymalne warunki przechowywania. Wykazano, iż młodzi konsumenci są świadomi pojęcia marnowania żywności i z zaangażowaniem uczestniczą w zbiórkach żywności na rzecz osób potrzebujących.

Sytuacja mieszkaniowa młodych małżeństw we wschodnich województwach Polski

Marcin Janusz — 2021-02-18

Obecna sytuacja mieszkaniowa w Polsce, choć bardziej korzystna niż na przełomie wieków nadal zaliczana jest do priorytetowych problemów społecznych. W Polsce najwięcej zainteresowania wzbudza zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych poprzez wejście w posiadanie nieruchomości na podstawie aktu własności. Niewystarczająca jednak liczba mieszkań w relacji do liczby gospodarstw domowych, relacja ceny mieszkania do wysokości dochodów, powierzchnia użytkowa zasobów oraz liczba osób je użytkujących stanowi główną barierę w realizacji indywidualnych potrzeb mieszkaniowych. Negatywną ocenę pogłębia ciągle niesatysfakcjonujący rynek mieszkań na wynajem oraz brak systemowych rozwiązań i efektywnych programów wsparcia dla gospodarstw domowych.

Wobec napotykanych trudności na rynku mieszkaniowym szczególną atencję kieruje się do kilku grup społecznych, które w tym kontekście rozpatrywać należy jako grupy problemowe. Jedną z nich są młode osoby, które rozpoczynają swoją aktywność zawodową w związku z czym ich dochody nie pozwalają im najczęściej w pełni samodzielnie decydować o sposobie i zakresie zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych.

Wobec krytycznie zdefiniowanej w literaturze sytuacji mieszkaniowej (rozumianej jako stan zasobów mieszkaniowych oraz sposobu jego zasiedlenia), to jej przestrzenne zróżnicowanie wśród małżeństw (szerzej: nowych gospodarstw domowych) uczyniono przedmiotem badań. Badanie przeprowadzono w pięciu województwach Polski: warmińsko-mazurskim, podlaskim, świętokrzyskim, lubelskim i podkarpackim. Badania objęło małżeństwa formalizujące swój związek w urzędach stanów cywilnego w 45 gminach tych województw, włączając w to pięć stolic: Olsztyn, Białystok, Lublin, Kielce i Rzeszów.

Niniejsze opracowanie składa się z czterech rozdziałów oraz wprowadzenia i podsumowania wraz z wnioskami. Rozdział pierwszy przedstawia teoretyczne podwaliny pod przeprowadzone badanie. Opisano w nim sytuację mieszkaniową jako współczesną kwestię społeczną. W dalszej kolejności zaprezentowano znaczenie potrzeb mieszkaniowych oraz standardu mieszkaniowego. Rozdział drugi stanowi społeczno-gospodarcze tło badanych województw, którego zadaniem było przestawienie ówczesnej sytuacji przy pomocy wskaźników społecznych. W głównej mierze skupiono się na aspektach demograficznych i mieszkaniowych, które w zasadniczy sposób determinują pozostałe procesy społeczno-gospodarcze, materializujące się na wybranych do badania obszarach. Rozdział trzeci i czwarty zawierają analizy sytuacji mieszkaniowej małżeństw we wschodnich województwach kraju oparte na wynikach przeprowadzonych badań.

Współczesne wyzwania rynku pracy w województwie warmińsko-mazurskim: aktywność ekonomiczna, innowacyjność, technologie cyfrowe

Magdalena Wysocka — 2021-02-05

Monografia jest wieloaspektowym opracowaniem ujmującym aktualne wyzwania rynku pracy w województwie warmińsko-mazurskim. Za takowe uznano wzrost aktywności ekonomicznej ludności, innowacyjność oraz implementację technologii cyfrowych do gospodarki i życia społecznego.

Opracowanie ma charakter przeglądowy i empiryczny. Szczególną uwagę zwrócono na takie zagadnienia, jak czynniki determinujące sytuację na rynku pracy oraz na niewykorzystane zasoby pracy, strukturę siły roboczej w ostatnim dziesięcioleciu i w perspektywie do roku 2050, aktywność ekonomiczną zasobów pracy, innowacyjny kontekst rozwoju województwa oraz polaryzację pracy wynikającą z automatyzacji i robotyzacji środowisk pracy. W zakończeniu publikacji sformułowano wnioski wynikające z rozważań teoretycznych oraz przeprowadzonych badań empirycznych.

Publikacja adresowana jest do teoretyków i praktyków zajmujących się rynkiem pracy, zasobami pracy, polityką społeczną i polityką gospodarczą. Może być także interesującą lekturą dla menedżerów zarządzających kapitałem ludzkim oraz nauczycieli akademickich i szkół średnich kształcących kadry dla gospodarki ery cyfrowej. Powinna być pomocna także studentom kierunków technicznych i ekonomicznych, którzy poprzez edukację formalną, ale także i w innych formach edukacyjnych budują własny potencjał kompetencyjny.

Finansowo-zarządcze aspekty sprawozdawczości przedsiębiorstw

Anna Bartoszewicz — 2021-01-11

Publikacja porządkuje zagadnienia sprawozdawczości jednostek gospodarczych i kierunków jej rozwoju w ujęciu finansowym i zarządczym. Autorki monografii poświęciły szczególną uwagę trzem aspektom: (1) możliwym zafałszowaniom treści informacyjnej sprawozdań finansowych oraz ich negatywnemu wpływowi na podejmowane decyzje przez interesariuszy; (2) roli audytora (biegłego rewidenta) w procesie weryfikacji i poświadczania wiarygodności danych zawartych w sprawozdaniach finansowych; (3) zasadom raportowania zarządczego na potrzeby systemu informacyjnego jednostek gospodarczych.

Prowadzone rozważania odniesiono do praktyki gospodarczej, a także osadzono w aktach prawnych regulujących proces sprawozdawczy w Polsce. W publikacji odniesiono się również do obecnej sytuacji wywołanej pandemią covid-19 podkreślając jej wpływ na sprawozdania finansowe jednostek za 2019 rok i związane z nią zagrożenia kontynuacji działalności podmiotów gospodarczych. Monografia adresowana jest do szerokiego grona czytelników: studentów, przedsiębiorców, menedżerów, dyrektorów finansowych, głównych księgowych i analityków finansowych.

Wybrane aspekty zarządzania wodą i powierzchnią ziemi ze szczególnym uwzględnieniem planowania przestrzennego

Anna Hakuć-Błażowska — 2021-01-05

Woda oraz powierzchnia ziemi są tymi zasobami, których zarządzanie ma ogromny wpływ na funkcjonowanie całości gospodarki oraz oddziałuje bezpośrednio na społeczeństwa i ekosystemy. Zasoby te traktuje się jako strategiczne, a podstawowe decyzje w ich zakresie są podejmowane i realizowane pod nadzorem administracji publicznej. Wzajemne powiązania powodują, że gospodarowanie zasobami środowiska jest złożonym procesem o charakterze systemowym. Wstępnym warunkiem sukcesu każdego procesu realizowanego przez administrację publiczną jest spójne i efektywne planowanie. Kluczową rolę w tym zakresie odgrywa planowanie przestrzenne. Choć powiązania wody z otaczającym ją gruntem są dość oczywiste, to dopiero po przekroczeniu możliwości asymilacji zanieczyszczeń spływających do wód zdano sobie sprawę, że efektywna ochrona wód jest niemożliwa bez odpowiedniego planowania, a następnie zagospodarowania gruntów. Innymi słowy, skuteczna ochrona gruntów jest warunkiem skutecznej ochrony zasobów wodnych. Koncepcja ta znana jako zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi stanowi fundament Ramowej Dyrektywy Wodnej i jest powszechnie stosowaną wytyczną międzynarodowych, krajowych i regionalnych programów gospodarki wodnej na całym świecie.

Opracowanie stanowi próbę wspólnego przedstawienia powyższych, ściśle powiązanych zagadnień. Opracowanie jest podzielone na trzy części: zarządzanie zasobami wodnymi (część 1.), ochronę powierzchni ziemi (część 2.) oraz planowanie i zagospodarowanie przestrzenne (część 3.).

W części pierwszej zostały przedstawione ogólne zasady gospodarki wodnej, ewolucja praw do wód oraz najważniejsze zmiany w zarządzaniu zasobami wodnymi w Polsce, związane z realizacją aktualnej ustawy wodnej. Część druga obejmuje zagadnienia dotyczące ochrony powierzchni ziemi, w tym prawo ochrony ziemi i jego funkcje oraz ogół kwestii związanych z ochroną gleb, gruntów rolnych i lasów. W części trzeciej zostały omówione uwarunkowania środowiskowe w procesie planowania i zagospodarowania przestrzennego, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu lokalnego. Przedstawiono też podstawowe dokumenty planistyczne, w tym strategiczną ocenę oraz prognozę oddziaływania na środowisko.

Euro a proces konwergencji państw Europy Środkowo-Wschodniej: próba oceny

Kamil Kotliński — 2020-12-30

Polska, Republika Czeska, Węgry, Słowacja, Rumunia, Bułgaria, Chorwacja, Słowenia, Estonia, Łotwa i Litwa stanowią grupę krajów pod wieloma względami podobną do siebie. Łączy je przejście procesu transformacji systemowej, relatywnie niedawno stały się członkami Unii Europejskiej, wszystkie zaliczają się do biedniejszych członków tego ugrupowania, więc są określane mianem gospodarek doganiających. Procesy konwergencji ekonomicznej tych państw z bogatszymi („starymi”) krajami UE są ważnym i aktualnym przedmiotem badań. Tym co różni członków UE z Europy Środkowo-Wschodniej jest fakt, że 6 z nich pozostaje przy walutach narodowych, ale pozostałe 5 jest już członkami strefy euro.

Celem badań jest ocena średnioterminowych efektów makroekonomicznych przyjęcia euro przez kraje Europy Środkowo – Wschodniej. Podstawą tej oceny jest określenie stopnia realnej konwergencji tych krajów, z 12-stką państw Unii Europejskiej, tzw. starych członków strefy euro. Jako punkt odniesienia do analizy włączono także te kraje członkowskie UE z Europy Środkowo – Wschodniej, które pozostają przy własnej walucie.

Głównym pytaniem badawczym jest to, czy kraje EŚW po przyjęciu euro doganiają „stare kraje” członkowskie szybciej niż te, które pozostają przy własnych walutach?

Analizie poddano szereg wskaźników makroekonomicznych: poziom i tempo wzrostu PKB, konsumpcji gospodarstw domowych, inwestycji, eksportu i importu, wskaźniki zatrudnienia i bezrobocia, stóp procentowych, inflacji, deficytu finansów publicznych oraz długu publicznego. Wykorzystano model konwergencji β oraz σ. Stopień synchronizacji cykli koniunkturalnych oszacowano przy użyciu analizy morfologicznej. Zakres czasowy badań to lata 2005 – 2019. Źródłem danych jest Eurostat.

Jeśli za miarę syntetycznej oceny procesów konwergencji gospodarczej przyjąć dynamikę PKB, to na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż taki proces pomiędzy badanymi krajami jest faktem. Wszystkie badane kraje indywidualnie, jak również i te, posiadające własne waluty, a traktowane w badaniu jako 1 grupa, wykazywały przeciętne wyższe tempo wzrostu PKB od państw UE-12. Należy podkreślić, że przyjęcie euro nie jest cudownym panaceum na wszelkie bolączki i problemy. Trudno wskazać jeden wzorzec zmian badanych wskaźników po akcesji do strefy euro, silny jest również wpływ zmian koniunktury gospodarczej. Jakkolwiek w badanym okresie poszczególne wskaźniki ekonomiczne badanych krajów kształtowały się różnie, to jednak kraje Europy Środkowo-Wschodniej z euro osiągnęły generalnie większy poziom konwergencji ze starymi krajami strefy euro UE-12, niż pozostałe kraje EŚW bez euro. Korzyść płynąca z przyjęcia wspólnej waluty jest tym większa, im dłuższy jest staż tego członkostwa.

Wybrane problemy zarządzania zrównoważonym rozwojem w gminach województwa warmińsko-mazurskiego

Agnieszka Stanowicka — 2020-12-30

Celem monografii jest ocena wybranych problemów zarządzania zrównoważonym rozwojem gminy, zaś celem badań, których wyniki w niej przedstawiono była ocena działalności JST w zakresie zrównoważonego rozwoju pod kątem uwarunkowań lokalnych i finansowych, a także ocena wykorzystania strategii działalności inwestycyjnej w zarządzaniu zrównoważonym rozwojem wybranych gmin województwa warmińsko-mazurskiego. W opracowaniu dokonano krytycznego przeglądu piśmiennictwa na temat koncepcji zrównoważonego rozwoju, przeanalizowano dane wtórne oraz przeprowadzono dwa badania ankietowe w gminach województwa warmińsko-mazurskiego. Zauważono, że poziom zrównoważonego rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego istotnie odbiega od średniego poziomu, osiąganego w innych województwach w Polsce. Realizacja zrównoważonego rozwoju w badanym województwie została oceniona nisko pod względem wykorzystywania dostępnych możliwości. Oceniono też możliwości inwestycyjne i zdolności do finansowania wydatków inwestycyjnych w wybranych gminach województwa warmińsko-mazurskiego ponieważ uznano, że istotną determinantę zrównoważonego rozwoju gminy stanowi jej działalność inwestycyjna. Najwięcej problemów rozwojowych gmin zidentyfikowano w obszarze gospodarczym, gospodarki mieszkaniowej i w zakresie ochrony zdrowia.

Finansowanie oświaty w jednostkach samorządu terytorialnego na przykładzie gmin województwa warmińsko-mazurskiego

Wiesława Lizińska — 2020-12-28

Do realizacji zadań oświatowych państwo włączyło w Polsce wszystkie szczeble samorządu terytorialnego. Najwięcej jednak zadań przeniesiono na gminy. Gminom przekazano dwie kluczowe kompetencje: prawo do zamykania i otwierania placówek oświatowych oraz prawo do określania budżetów szkół. Gminy stały się odpowiedzialne za zapewnienie odpowiednich warunków funkcjonowania poszczególnych placówek oświatowych. Głównym źródłem finansowania oświaty jest subwencja oświatowa. Ważnym źródłem finansowania oświaty są również dotacje celowe, których wysokość uzależniona jest od kwoty przewidzianej w części oświatowej subwencji ogólnej dla danej jednostki samorządu terytorialnego. Środki pochodzące z subwencji ogólnej są dla większości gmin niewystarczające. Samorządy są więc zmuszone do poszukiwania innych źródeł finansowania oraz pokrywania części wydatków oświatowych z dochodów własnych. Dla wielu samorządów, w szczególności tych mniej zamożnych, jest to duże obciążenie budżetów, co odbijać się może na niedoinwestowaniu innych obszarów, za finansowanie których są one odpowiedzialne.

W monografii scharakteryzowano system finansowania oświaty w Polsce, zadania oświatowe realizowane przez gminy, a także system finansowania oświaty w wybranych krajach europejskich. Przeanalizowano w niej również podstawowe źródła finansowania zadań oświatowych w gminach, ze szczególnym uwzględnieniem sposobów pozyskiwania brakujących środków na ww. zadania. Celem głównym badań własnych była ocena adekwatności środków otrzymywanych z budżetu państwa na finansowanie zadań oświatowych do zakresu tych zadań oraz sposobów pozyskiwania brakujących środków na ten cel na przykładzie gmin województwa warmińsko-mazurskiego. Do realizacji celu wykorzystano krytyczną analizę piśmiennictwa, analizę danych wtórnych, metodę sondażu diagnostycznego oraz metody statystyczne. Analiza danych wtórnych dotyczyła danych statystycznych pochodzących z Banku Danych Lokalnych oraz danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny w raportach dotyczących oświaty i wychowania. Wykorzystano dane statystyczne charakteryzujące system oświaty w badanych gminach. Analiza danych wtórnych dotyczyła lat 2008-2018, co w dużej mierze uwarunkowane było zmianami przepisów prawnych w zakresie oświaty. W badaniach wykorzystano również metodę sondażu diagnostycznego. Wystandaryzowany kwestionariusz ankiety skierowany został do władz gmin w województwie warmińsko-mazurskim. Badanie ankietowe zostało przeprowadzone w drugiej połowie 2019 roku. W badaniu wzięło udział 41 ze 114 gmin województwa warmińsko-mazurskiego (36%), do których wysłano kwestionariusz.

Na podstawie przeprowadzonych analiz danych wtórnych i wyników badań własnych można stwierdzić, że: w latach 2008-2018 w województwie warmińsko-mazurskim podobnie jak w całej Polsce utrzymywała się tendencja wzrostowa w zakresie wysokości wydatków oświatowych ponoszonych przez gminy. Poziom tych wydatków wzrósł w badanym okresie aż o 53%. Łączna wysokość środków przekazanych gminom na finansowanie zadań oświatowych w ramach części oświatowej subwencji ogólnej oraz dotacji celowych wzrosła w badanym okresie o ponad 31%, a więc w zdecydowanie mniejszym stopniu niż wydatki oświatowe. Przedstawiciele badanych gmin wskazali, że z problemem niewystarczających środków na realizację zadań oświatowych zmaga się co roku ponad 68% z nich, w tym ponad 65% wszystkich gmin wiejskich, 70% ogółu gmin miejsko-wiejskich i 75% gmin miejskich. W zdecydowanej większości badanych gmin (68%) wskazano, że sposobem na pozyskiwanie dodatkowych środków na finansowanie oświaty jest poszukiwanie środków w ramach projektów unijnych, ponadto: zwiększanie dochodów własnych gminy, zaciąganie kredytów i pożyczek. Gminy podejmowały również działania oszczędnościowe: wspólna obsługa administracyjno-ekonomiczna szkół i innych placówek oświatowych (51% wskazań), zwiększanie liczby uczniów w oddziałach (46%) i łączenie szkół (39%). W opinii respondentów, część zadań oświatowych zdecydowanie powinna być przekierowana do realizacji innym podmiotom. Odnosząc się do przepisów prawnych, respondenci wskazywali najczęściej, że zmian wymagają przepisy dotyczące podziału subwencji oświatowej (66% wskazań).

Wiedza w procesie zarządzania zakładem ubezpieczeń w kontekście budowania wartości konsumenckiej oraz planów emerytalnych usługi ubezpieczeniowej

Andrzej Grzebieniak — 2020-12-21

Celem naukowo-badawczym monografii jest przybliżenie odbiorcom m.in. znaczenia wiedzy ubezpieczeniowej w procesie zarządzania zakładem ubezpieczeń, problematyki zachowań konsumentów na rynku usług ubezpieczeniowych, oraz określenie, w jakim stopniu usługi ubezpieczeniowe mogą oferować rozwiązania w zakresie dodatkowych planów emerytalnych realizowanych w ramach w trzeciego filaru emerytalnego.

Monografia została podzielona na trzy rozdziały. W rozdziale pierwszym scharakteryzowano niezbędną wiedzę, jaką musi posiadać zakład ubezpieczeń, aby sprostać wymaganiom konsumentów usługi ubezpieczeniowej nie tylko w zakresie wartości w postaci zabezpieczenia finansowego na okoliczność zrealizowania się ryzyka ubezpieczeniowego, ale także zaspokojenia ich coraz bardziej zindywidualizowanych oczekiwań i potrzeb, jakości niezależnie od poziomu cenowego produktu, czy też profesjonalnej obsługi. W rozdziale drugim przedstawiono potrzeby konsumentów usług ubezpieczeniowych, które koncentrują się przede wszystkim na otrzymaniu usługi wysokiej jakości i spełniającej w pełni ich potrzeby. Oczekiwania te zostaną spełnione, jeśli oferowane usługi ubezpieczeniowe będą wypełniać podstawowe zasady ochrony ubezpieczeniowej, czyli zasadę powszechności, zasadę pełności oraz zasadę realności. W im większym stopniu zasady te zostaną spełnione przez zakłady ubezpieczeń, tym wyższa będzie jakość oferowanych przez nich usług ubezpieczeniowych. W rozdziale trzecim opisano oferowane przez zakłady ubezpieczeń produkty ubezpieczeniowe, które akumulują i pomnażają oszczędności, czyli produkty, które mogą być wykorzystane w budowaniu dodatkowych planów emerytalnych. Takie emerytalne aspekty wykazują opisane w monografii wybrane produkty ubezpieczeń na życie.

Nowoczesne koncepcje w zarządzaniu kapitałem ludzkim organizacji. Od zaangażowania pracowników do marki pracodawcy

Sylwia Stachowska — 2020-12-21

Rozwój gospodarki opartej na wiedzy, wysoka konkurencyjność i zmiany na rynku pracy, a także zmiany pokoleniowe w strukturze zatrudnienia, wymuszają na organizacjach zmianę paradygmatu zarządzania, związaną z koniecznością poszukiwania i wdrażania nowych, bardziej efektywnych metod i koncepcji w sferze zarządzania kapitałem ludzkim. Racjonalnie myślący pracodawca wie, że współcześnie o konkurencyjności nie decydują wyłącznie posunięcia rynkowe, ale także inwestowanie w pracowników i stosowanie różnorodnych narzędzi sprzyjających odpowiedniemu budowaniu i wykorzystaniu ich potencjału jako kluczowego czynnika sprzyjającego efektywności, osiąganiu celów organizacyjnych oraz przewagi konkurencyjnej.

Marzeniem wielu firm jest obecnie posiadanie kompetentnych, zaangażowanych i przywiązanych do organizacji pracowników, którzy będą przy tym najlepszymi ambasadorami ich marki w otoczeniu, kształtując pozytywny wizerunek i reputację organizacji również jako atrakcyjnego pracodawcy, dla którego kapitał ludzki jest ważną wartością. Spełnienie tego marzenia wymaga zwycięskiego przejścia przez pełną wyzwań drogę „od zaangażowania pracowników do marki pracodawcy”, co wiąże się z koniecznością zmiany tradycyjnego modelu zarządzania zasobami ludzkimi w kierunku budowy i rozwoju modelu opartego o nowoczesne podejścia.

Celem niniejszego opracowania jest zaprezentowanie wybranych nowoczesnych koncepcji w zarządzaniu kapitałem ludzkim współczesnych organizacji, ze zwróceniem uwagi na ich główne obszary działań, korzyści wynikające z ich wdrożenia, ale także wyzwania z tym związane. Opracowanie ma charakter przeglądowy. Podstawą realizacji celu jest analiza literatury przedmiotu w obszarze podejmowanej problematyki, z uwzględnieniem zawartego w niej dorobku badawczego.

Opracowanie zostało podzielone na dwie części.

Część pierwsza koncentruje się wokół głównych obszarów związanych z budowaniem zaangażowania pracowników. W rozdziale pierwszym tej części scharakteryzowano koncepcję zarządzania przez zaangażowanie, zwracając uwagę na znaczenie różnorodnych czynników determinujących poziom zaangażowania osób zatrudnionych w organizacji. Rozdział drugi przedstawia nowoczesne podejścia związane z kształtowaniem systemów wynagrodzeń, z uwzględnieniem idei wynagradzania kompleksowego oraz możliwości wykorzystania rozwiązań sprzyjających elastyczności i indywidualizacji płac. Treści zawarte w rozdziale trzecim rzucają natomiast światło na problematykę różnorodności pokoleniowej, wpisaną w szerszy obszar zarządzania różnorodnością w organizacji, wskazując na najważniejsze obszary działań związanych z zarządzaniem pracownikami reprezentującymi rożne grupy wiekowe i ich znaczenie, głównie z punktu widzenia motywowania i budowania zaangażowania organizacyjnego.

Nowoczesne koncepcje w zarządzaniu kapitałem ludzkim organizacji. Od zaangażowania pracowników do marki pracodawcy

Sylwia Stachowska — 2020-12-21

Opracowanie zostało podzielone na dwie części.

Tematyka przedstawiona w części drugiej nawiązuje do ważnych obszarów związanych z kreowaniem wizerunku firmy jako pracodawcy. W rozdziale pierwszym poruszona została problematyka społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), głównie z punktu widzenia roli, jaką odgrywają działania społecznie odpowiedzialne ukierunkowane na pracowników. W rozdziale drugim przedstawiona została koncepcja zarządzania wiedzą w organizacji, ze szczególnym uwzględnieniem jej powiązań z zarządzaniem zasobami ludzkimi. Natomiast rozdział trzeci prezentuje istotę i znaczenie employer brandingu jako nowoczesnej strategii budowania marki pracodawcy z wyboru, ze zwróceniem uwagi na rolę, jaką w tym zakresie odgrywają działania podejmowane w obszarze HR.

Finanse przedsiębiorstwa w warunkach ryzyka rynku surowców

Konrad Szydłowski — 2020-12-19

Monografia została poświęcona problematyce ryzyka rynku commodities oraz jego wpływu na finanse przedsiębiorstwa. Zarówno praktyka gospodarcza, jak też wyniki wielu badań wskazują, iż przedsiębiorstwa prowadzące działalność w oparciu o rynek surowców, są w sposób szczególny narażone na dwa rodzaje ryzyka. Jest to ryzyko zmienności rynkowych cen surowców, jak też ryzyko wahań kursów walut. Omawiany problem dotyczy zarówno dostawców surowców, jak też podmioty reprezentujące stronę popytową rynku.

Celem głównym publikacji jest przedstawienie mechanizmów oddziaływania ryzyka rynku towarowego na finanse przedsiębiorstwa. Niniejszy cel zrealizowano na podstawie przeprowadzonych studiów literaturowych, jak również analizy danych rynkowych dotyczących poszczególnych grup surowców. Ponadto analizie poddano wyniki działalności wybranych spółek surowcowych.

Publikacja jest skierowana do szerokiego grona odbiorców. Stanowi kompendium wiedzy na temat mechanizmów funkcjonowania rynku surowców, jak również ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o ten rynek. Treści zawarte w poszczególnych rozdziałach posłużyć mogą jako materiał skierowany do kadry dydaktycznej, studentów i słuchaczy studiów podyplomowych, kursów, czy też szkoleń. Dotyczy to w szczególności przedmiotów oraz kursów związanych z problematyką finansów przedsiębiorstwa i zarządzania ryzykiem finansowym. Publikacja skierowana jest również do kadry menedżerskiej spółek surowcowych, zwłaszcza osób zatrudnionych w działach finansowo-księgowych, zarządzania ryzykiem, a także jednostek odpowiedzialnych za dokonywanie transakcji handlowych, analitykę i monitoring rynku towarowego. Monografia może być również materiałem źródłowym dla kadry naukowej, której obszarem badań jest rynek surowców oraz jego wpływ na finanse przedsiębiorstwa.

Ubezpieczenia komunikacyjne

Justyna Witkowska — 2020-12-10

Ubezpieczenia komunikacyjne zapewniają ochronę przed następstwami wypadków, kolizji, jak również innych uszkodzeń pojazdów mechanicznych, których skutkiem są różnego rodzaju straty materialne i osobowe. Posiadanie produktów ubezpieczeń komunikacyjnych jest bardzo ważne ze względu na poczucie bezpieczeństwa oraz wsparcie, które zapewnia ubezpieczyciel. Dzięki ubezpieczeniom komunikacyjnym odpowiedzialność za spowodowanie wypadku z właściciela przenoszona jest na zakład ubezpieczeń.

Celem publikacji jest wieloaspektowa analiza ubezpieczeń komunikacyjnych w świetle prezentacji ich specyfiki, produktów, bezpieczeństwa na polskich drogach, roli instytucji finansowych odnoszących się do ubezpieczeń komunikacyjnych oraz zagadnień dotyczących przestępczości ubezpieczeniowej.

Opracowanie składa się z sześciu rozdziałów, w których zaprezentowano istotę ubezpieczeń komunikacyjnych. Pierwszy rozdział zawiera podstawowe definicje dotyczące rynku ubezpieczeniowego i jego klasyfikację. Omówiono rozwój ubezpieczeń na świecie oraz w Polsce, a także historię ubezpieczeń komunikacyjnych.

W drugim rozdziale skupiono się na przedstawieniu produktów ubezpieczeń komunikacyjnych, do których zalicza się: obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (OC p.p.m.) oraz dobrowolne ubezpieczenie Autocasco (AC), ubezpieczenie Assistance, ubezpieczenie Następstw Nieszczęśliwych Wypadków (NNW), a także ubezpieczenie Zielona Karta i ubezpieczenie graniczne oraz inne ubezpieczenia takie jak, np.: ubezpieczenie bagażu czy opon.

Kolejny rozdział porusza kwestię bezpieczeństwa na polskich drogach. Wypadki i kolizje drogowe oraz ich okoliczności i przyczyny wpływają w bardzo dużym stopniu na poziom bezpieczeństwa na drogach oraz uświadamiają klientom potrzebę posiadania ubezpieczenia komunikacyjnego.

Rynek ubezpieczeń komunikacyjnych został opisany w czwartym rozdziale książki. Szczególną uwagę zwrócono na zasady funkcjonowania tego rynku, przedstawiono zakłady ubezpieczeń oferujące ubezpieczenia komunikacyjne, udział ubezpieczeń komunikacyjnych w składce przypisanej brutto oraz wypłaconych odszkodowaniach i świadczeniach. Poruszono także kwestie związane ze szkodami oraz wynikiem technicznym ubezpieczycieli.

Ważną pozycję na polskim rynku ubezpieczeń komunikacyjnych zajmują instytucje nadzorujące i wspomagające ten rynek. Ich zadania skupiają się na wydawaniu pozwoleń na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej, prowadzeniu rejestrów, udzielaniu porad. W wielu sprawach są one pośrednikami pomiędzy towarzystwami ubezpieczeń a innymi podmiotami oraz mediatorami pomiędzy klientami a ubezpieczycielami w przypadku sporów. Wśród tych instytucji wyróżnia się przede wszystkim: Komisję Nadzoru Finansowego (KNF), Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG), Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (PBUK), Polską Izbę Ubezpieczeń (PIU) oraz Rzecznika Finansowego (RzF). Ten aspekt ukazano w następnym rozdziale publikacji.

Książkę zamyka rozdział poświęcony przestępczości na rynku ubezpieczeń komunikacyjnych. Wagi działań mających na celu przeciwdziałanie przestępstwom nie trzeba podkreślać, ale warto pokazać metody przeciwdziałania czynom niedozwolonym.

Monografia kierowana jest do szerokiego grona odbiorców, w szczególności do studentów uczelni ekonomicznych na kierunku finanse i rachunkowość, ekonomii, czy też zarządzania, słuchaczy różnych studiów podyplomowych, praktyków rynku ubezpieczeń, badaczy zajmujących się problematyką usług ubezpieczeń komunikacyjnych i wszystkich, którzy pragną zdobyć czy też pogłębić wiedzę z tego obszaru.

Ocena kondycji finansowej wybranych podmiotów prywatnych i publicznych w Polsce (na przykładzie klubów piłki nożnej i gmin)

Artur Wyszyński — 2020-12-09

W monografii przedstawiono problematykę oceny kondycji finansowej nietypowych podmiotów publicznych i prywatnych na przykładzie zawodowych klubów piłki nożnej oraz gmin w Polsce w latach 2017-2019. Badaniu poddano podmioty, które w większości nie są samowystarczalne i wymagają systematycznego dofinansowania ze strony sponsorów (kluby piłkarskie) lub budżetu państwa (gminy), a ich działalność jest nastawiona na zaspokajanie potrzeb pewnych zbiorowości. W pracy przedstawiono uwarunkowania funkcjonowania i oceny stanu finansów wybranych jednostek oraz zaproponowano sposoby pomiaru ich kondycji finansowej. Zaprezentowano tu autorskie narzędzia w postaci modelu predykcji bankructwa klubów piłkarskich i zestawu wskaźników do oceny kondycji finansowej gmin. Mają one za zadanie monitorować stan finansów z punktu widzenia osób zarządzających tymi jednostkami. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdziły konieczność tworzenia niestandardowych narzędzi pomiaru, które muszą być dostosowane do celu prowadzonych analiz i odbiorców tych informacji. Z tych powodów nie w każdych warunkach mierniki dokładniejsze, ale bardziej skomplikowane w liczeniu mogą znaleźć zastosowanie.

Przetwarzanie danych i uczenie maszynowe w języku Python. Aplikacje w ekonomii i zarządzaniu

Paweł Baranowski — 2020-12-01

W XXI wieku obserwujemy gwałtowny wzrost ilości danych, a wraz z nim rosnące znaczenie zaawansowanych metod ich analizy. W niniejszej książce prezentujemy wybrane techniki przetwarzania danych wraz z ich ilustracją w języku Python. Rozpoczynamy od wprowadzenia do automatyzacji procesów biznesowych. Z założenia nie wymagamy od Czytelników doświadczenia w programowaniu, stąd też w pierwszej części książki dokonujemy wprowadzenia do programowania w języku Python.
W drugiej części książki przechodzimy do omówienia zagadnień związanych z wykorzystaniem języka Python do automatyzacji procesów pozyskiwania i przetwarzania danych. W szczególności dokonujemy przeglądu literatury i prezentujemy rozwiązania dotyczące maszynowego pobierania stron internetowych oraz przetwarzania tekstu. Omawiamy ponadto wybrane techniki uczenia maszynowego - klasyfikację oraz regresję. Prezentacji tych technik towarzyszą przykłady własnych badań leżących na styku ekonomii, finansów, zarządzania i ekonometrii. Prezentowane badania są możliwe do szybkiego wdrożenia w praktyce przetwarzania danych w małych i średnich przedsiębiorstwach.

Współpraca transgraniczna: motywacje, procesy i ograniczenia. Doświadczenia polsko-rosyjskiej współpracy transgranicznej

Iwona Michalina Batyk — 2020-10-26

W opracowaniu dokonano analizy polsko-rosyjskiej współpracy transgranicznej, ze szczególnym uwzględnieniem motywacji, procesów i ograniczeń, jakie towarzyszą rozwojowi tej współpracy. Zawiera ono podstawowe informacje na temat istoty, form i kształtowania się współpracy transgranicznej, a także przesłanki i uwarunkowania rozwoju polsko-rosyjskiej współpracy transgranicznej oraz instrumenty finansowego wsparcia. Szczególna uwaga skierowana jest na wymiar gospodarczy, jako istotny obszar polsko-rosyjskiej współpracy transgranicznej. W monografii opisano ekonomiczne aspekty współpracy regionalnej, a także korzyści wynikające z polsko-rosyjskiej współpracy gospodarczej oraz bariery w polsko-rosyjskich relacjach gospodarczych.

Zaufanie pracowników do sztucznej inteligencji w przedsiębiorstwach przemysłowych funkcjonujących w Polsce. Raport z badania

Justyna Łapińska — 2020-07-05

Sztuczna inteligencja (SI) coraz częściej wpływa na życie jednostek oraz funkcjonowanie społeczeństw jako całości. W ostatnim czasie rośnie również znaczenie sztucznej inteligencji w biznesie, w którym posiada ona coraz szerszy zakres zastosowań. Definicje sztucznej inteligencji różnią się w zależności od kontekstu, w którym to pojęcie jest używane. W najprostszym ujęciu przez sztuczną inteligencję rozumie się systemy lub maszyny na nich oparte, które naśladują ludzką inteligencję podczas wykonywania określonych zadań i dodatkowo mogą się interaktywnie doskonalić (uczyć) na podstawie zbieranych informacji. Postrzegane korzyści i zagrożenia związane z wdrażaniem w przedsiębiorstwach rozwiązań z zakresu sztucznej inteligencji mogą różnić się w zależności od tego, kto dokonuje oceny zjawiska. To, co dla pracodawcy stanowi korzyść (np. obniżenie kosztów pracy), przez pracowników może być postrzegane jako realne zagrożenie związane z utratą pracy (zastąpienie pracownika przez rozwiązania oparte o sztuczną inteligencję). Ograniczenie wspomnianych obaw będzie możliwe tylko wówczas, gdy sztuczna inteligencja będzie rozwijana i wdrażana w firmach w sposób właściwy, pozwalający zdobyć zaufanie pracowników.

Zaufanie ukierunkowane na technologię jawi się jako niezwykle ważna i interesująca poznawczo kategoria. Zaufanie do technologii przejawia się w gotowości człowieka do bycia pod wpływem technologii, wynikającej z użyteczności tej technologii, przewidywalności skutków jej działania a także wiarygodności jej dostawców. Pojęcie zaufania do technologii odnosi się zatem do wiary, iż druga strona relacji – w tym przypadku technologia – będzie działać w sposób przewidywalny i niezawodny, zapewniający pozytywne rezultaty. Nie bez znaczenia jest tu również indywidualna skłonność jednostki do korzystania z technologii, będąca efektem jej cech osobowościowych, związanych m.in. z wcześniejszymi doświadczeniami, otwarciem na nowe doświadczania, chęcią ciągłego poznawania i uczenia się. Identyfikacja oraz pomiar zaufania do sztucznej inteligencji, rozumianej jako najbardziej zaawansowanej formy rozwoju technologii, jest swoistym wyzwaniem z uwagi na latentną naturę rozważanej zmiennej. Biorąc pod uwagę, że zaufanie pracowników do sztucznej inteligencji w przedsiębiorstwie jest konstruktem złożonym, wielowymiarowym i nieidentyfikowalnym bezpośrednio w zrealizowanym badaniu podjęto próbę jego opisu poprzez inne konstrukty badawcze złożone z elementów (zmiennych) identyfikowalnych, które odnoszą się do obserwowalnych cech. Konstrukty badawcze niższego szczebla to: ogólne zaufanie technologiczne, zaufanie do zaawansowanej technologii w przedsiębiorstwie, zaufanie wewnątrzorganizacyjne, indywidualne zaufanie kompetencyjne.

Celem przeprowadzonego badania była ocena poziomu zaufania do sztucznej inteligencji pracowników przedsiębiorstw przemysłowych funkcjonujących w Polsce. Poziom wspomnianego zaufania zbadano w oparciu o cztery, wymienione wyżej, konstrukty badawcze niższego szczebla. Z uwagi na stosunkowo niski stopień rozpoznania w teorii i praktyce problematyki zaufania pracowników do sztucznej inteligencji, przeprowadzone badanie miało charakter eksploracyjny. Zostało zrealizowane w okresie luty–kwiecień 2020 r. w 29 przedsiębiorstwach funkcjonujących na terenie Polski. Ich dobór miał charakter celowy i wynikał z możliwości uzyskania w nich zgody na realizację pomiaru. Dobór respondentów w każdym z przedsiębiorstw miał także charakter celowy. Pomiar z udziałem wybranych w ten sposób osób zrealizowano metodą ankiety bezpośredniej. Wzięło w nim udział łącznie 792 respondentów. Opisane jednostki poddano pomiarowi w miejscu pracy. Stosownie do zaproponowanej metody zbierania danych, instrumentem pomiarowym wykorzystanym w badaniu był kwestionariusz ankietowy. Uzyskane wyniki poddano analizie w każdym z czterech zaproponowanych obszarów (konstruktów badawczych niższego rzędu), dokonano także syntetycznej oceny konstruktu złożonego, jakim jest zaufanie pracowników do sztucznej inteligencji w przedsiębiorstwie. Ocena syntetyczna wyniosła S=6,63 (w skali od 0 do 10) . Wynik ten należy interpretować z ostrożnym optymizmem, świadczy bowiem o umiarkowanie wysokim ogólnym zaufaniu pracowników do zaawansowanej technologii, w tym sztucznej inteligencji. Odwołując się do ocen cząstkowych dotyczących poszczególnych obszarów warto podkreślić, że owo zaufanie jest wspierane głównie przez indywidualne zaufanie kompetencyjne oraz zaufanie wewnątrzorganizacyjne. Te dwa komponenty zaufania są ze sobą ściśle powiązane. Wyniki badania wskazują jednocześnie na niższy poziom ocen uzyskanych w dwóch pozostałych komponentach opisywanego konstruktu, jakimi są ogólne zaufanie technologiczne oraz zaufanie do zaawansowanej technologii w przedsiębiorstwie.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Finance

Adam P. Balcerzak — 2019-12-31

The book contains papers in finance submitted to 10th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Toruń, Poland 27-28 June 2019. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences and Management, Nicolaus Copernicus University (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia), Vilnius Gediminas Technical University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlín (Czech Republic), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Entrepreneurship and Management

Adam P. Balcerzak — 2019-12-31

The book contains papers in entrepreneurship and management submitted to 10th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Toruń, Poland 27-28 June 2019. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences and Management, Nicolaus Copernicus University (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia), Vilnius Gediminas Technical University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlín (Czech Republic), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Quantitative Methods

Adam P. Balcerzak — 2019-12-31

The book contains papers in quantitative methods submitted to 10th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Toruń, Poland 27-28 June 2019. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences and Management, Nicolaus Copernicus University (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia), Vilnius Gediminas Technical University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlín (Czech Republic), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Economics

Adam P. Balcerzak — 2019-12-31

The book contains papers in economics submitted to 10th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Toruń, Poland 27-28 June 2019. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences and Management, Nicolaus Copernicus University (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia), Vilnius Gediminas Technical University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlín (Czech Republic), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Corporate Social Responsibility for fair commercial practices and intellectual property: real potential?

Radka MacGregor Pelikánová — 2019-12-31

This monograph is the result of an ambitious, innovative, multi-disciplinary and scientific research project conducted at the Metropolitan University Prague and supported by the Grant Agency of the Czech Republic, namely GA ČR No. 17-11867S. It presents and codifies an abundance of fresh information about the perception of sustainability, corporate social responsibility (“CSR”), (un)fair commercial practices and intellectual property (“IP”) and their mutual support and possible synergy effects. This naturally involves both primary and secondary data and their processing by a battery of appropriate methods. The pertinent data was obtained and selected via complex investigative and open-minded research activities throughout a number of fields and branches, while directly and indirectly drawing from prior publications of the author of this monograph (“Author”), especially books[1] and articles that were published in 2017 and 2018. Following this, the yielded data was subjected to an investigative Meta-analysis while employing a comparative and holistic approach. Particular attention has been paid to the feasibility, effectiveness and efficiency of the potential of CSR to support the fairness of the commercial practices and the development of the IP assets, in particular inventions, innovations, and proper labelling in the EU. This leads to the ultimate key research question whether the current perception and setting of the CSR can or cannot help in the fight for fair competition and IP in the European context. Naturally, the global context is considered, nevertheless the top focus aims at the situation in the EU and in EU member states. Policies regarding CSR, unfair competition and IP are highly important for both EU and EU member states, and regarding all these three overlapping fields, the EU has engaged in harmonization efforts.[2]

Globalization, virtualization with the Internet as its flagship, the past crises coupled with the fear of future crises, the modern European integration and its leading strategy Europe 2020, all these provide the background. The background where an eager, often even aggressive, competition takes place, where the key assets and instruments are IP assets and where the sustainability concerns have been growing. The Author has been studying and extensively publishing on the topic of CSR, competition and IP for two decades. She has, during this time, observed various approaches, purposes and goals of the law creating and protecting the IP and of the law fighting against unfair commercial practices in various jurisdictions.[3] In sum, the EU harmonization attempts, under the umbrella of the strategy Europe 2020 for the smart, sustainable and inclusive growth, should lead to a multi-stakeholder model and mutual support, i.e. that the sustainability motivates businesses to go for CSR which will make the competition more fair and IP assets more prominent. Well, there are several challenges and perhaps even flaws targeting the feasibility and legality of this entire mechanism. Last but not least, the European nations and European jurisdictions share different traditions and conceptual founding. For example, common law jurisdictions are more inclined to have a liberal approach to commercial practices and a less formal approach to IP, while continental law jurisdictions go for a special unfair competition law and are reluctant to provide a robust protection for unregistered industrial property assets. However, due to the modern European integration, the EU law stepped into it in a radical manner and brought forth a set of instruments, including the one-decade strategy Europe 2020 and the Directive 2005/29/EC concerning unfair business-to-consumer commercial practices in the internal market (“Unfair Commercial Practices Directive” or “UCPD”).[4]

The Author is well aware of the overwhelming extent entailing such an ambitious research question as whether the current perception and setting of the CSR can or cannot help in the fight for fair competition and IP in the European context. Indeed, an academically robust assessment of the feasibility, effectiveness and efficiency of the potentional of CSR to support the fairness of the commercial practices and the development of the IP assets, in particular inventions, innovations, and proper labelling in the EU can hardly be achieved in a full extent by this pioneering monograph. Instead, this monograph is one of the first steps in a long journey which needs to be done.

The ultimate goal of this monograph is to consolidate current multi-disciplinary knowledge and offer leads for further research. Although sustainability with CSR, competition and fair commercial practices and IP are pivotal for one’s success in 21^st century, their foundations are products of our civilization with it roots firmly embedded in Christianity. These point to arithmetic and geometric justice, recognition of talents and commanding us to develop them, prohibition of reckleness and waste, recognition of the love as charity, etc. Ultimately, these concepts lead to the respect for all three sustainability pillars (economic, environmental and social, aka people, planet and profit), determination for creativity, both collective and individual responsibility and ownership and knowledge — Scientia potentia est[5] and Faber est suae quisque fortunae.[6] Consequently, the monograph is split into a set of related but not strictly dependent chapters addressing these issues. They follow a logical path, but can also be understood and used individually and without the need to study the content of other chapters, if so desired. The work culminates in semi-conclusions in each individual chapter and in the final conclusion.

The mentioned research question whether the current perception and setting of the CSR can or cannot help in the fight for fair competition and IP in the European context, and the mentioned ultimate goal to consolidate current multi-disciplinary knowledge and offer leads for further research, are projected in two hypotheses. Firstly, that the potential of the CSR to support fair commercial practices and in general the fair competition is underdeveloped (H1). Secondly, that the potential of the CSR to support inventions, innovations and proper labelling and, in general IP, as such is underdeveloped (H2).

The understanding of the sustainability, CSR, fair competition and IP and their potential for mutual support and synergy, along with the EU harmonization saga and national particularities concerns, is pivotal not only for economic, environmental and social aspects, but in addition testifies a lot about many highly relevant aspects of the modern European integration. The potential of the CSR to support fair commercial practices and IP must be properly understood and fully explored. The way to it leads over the enhancement of awareness and commitment.

[1] MacGREGOR PELIKÁNOVÁ, Radka. Ekonomické, právní a technické aspekty doménových jmen v globální perspektivě [Economic, Legal and Technical Aspects of Domain Names in the Global Perspective]. Ostrava, Czech Republic: Key Publishing, 2012. 245 p. ISBN 978-80-7418-165-8. MacGREGOR PELIKÁNOVÁ, Radka. Domain names: Their nature, functions, significance and value. Saarbrücken, GE Lambert Academic Press, 2014, 273 p. ISBN 978-3-659-62653-1. MacGREGOR PELIKÁNOVÁ, Radka. Selected current aspects and issues of European integration. Ostrava, CZ: Key Publishing, 2014, 186 p. ISBN 978-80-7418-226-6. MacGREGOR PELIKÁNOVÁ, Radka. New trends in perception and use of domain names: Critical and Comparative Analysis of the Modern Domain Name Universe. Ostrava: Key Publishing and Praha: MUP Press, 2015, 144 p. ISBN 978-80-7418-251-8. MacGREGOR PELIKÁNOVÁ, Radka. European drive for fair competition: nature and impact of the harmonized protection against unfair commerical practices. Ostrava: Key Publishing and Praha: MUP Press, 2018. ISBN 978-80-7638-001-1.

[2] MacGREGOR PELIKÁNOVÁ, Radka. Selected current aspects and issues of European integration. Ostrava, CZ: Key Publishing, 2014, 186 p. ISBN 978-80-7418-226-6.

[3] MacGREGOR PELIKÁNOVÁ, Radka. European drive for fair competition: nature and impact of the harmonized protection against unfair commerical practices. Ostrava: Key Publishing and Praha: MUP Press, 2018. ISBN 978-80-7638-001-1.

[4] MacGREGOR PELIKÁNOVÁ, Radka. European drive for fair competition: nature and impact of the harmonized protection against unfair commerical practices. Ostrava: Key Publishing and Praha: MUP Press, 2018. ISBN 978-80-7638-001-1.

[5] BACON, Francis or HOBBES Thomas in Leviathan (1668). Knowledge is power.

[6] CAECUS, Appius Claudius. Every man is the artisan of his own fortune.

Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddział w Toruniu

Ilona Pietryka — 2019-12-17

The bulletin contains reports on the activities of Polish Economic Society Branch in Toruń.

e-ISSN: 2545-2223

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2019-06-30

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddział w Toruniu

Ilona Pietryka — 2019-06-30

The bulletin contains reports on the activities of Polish Economic Society Branch in Toruń.

e-ISSN: 2545-2223

10th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy

Adam P. Balcerzak — 2019-06-21

The book contains abstracts submitted to 10th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, Toruń, Poland 27-28 June 2019. The conference was organized by Institute of Economic Research (Poland), Polish Economic Society Branch in Toruń (Poland), Faculty of Economic Sciences and Management, Nicolaus Copernicus University (Poland) in partnership with: Brno University of Technology (Czech Republic), “Constantin Brancusi” University of Targu-Jiu, Center of Fundamental and Applied Economic Studies (Romania), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Lobachevsky State University of Nizhni Novgorod, Institute of Economics and Entrepreneurship (Russian Federation), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia), Vilnius Gediminas Technical University, Faculty of Business Management (Lithuania), Vytautas Magnus University, Faculty of Economics and Management (Lithuania) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlín (Czech Republic), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Polish Section, Slovak Society for Operations Research were scientific institutional partners of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

9. Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Problemy gospodarki światowej"

Ilona Pietryka — 2019-06-14

Książka zawiera abstrakty zgłoszone na 9. Ogólnopolską Konferencję Naukową "Problemy gospodarki światowej", która odbyła się 10 maja 2019 roku na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2019-02-28

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddział w Toruniu

Ilona Pietryka — 2018-12-31

The bulletin contains reports on the activities of Polish Economic Society Branch in Toruń.

e-ISSN: 2545-2223

Problem zmiennej jednostki odniesienia w przestrzennych badaniach ekonomicznych

Michał Bernard Pietrzak — 2018-12-31

Praca dotyczy problemu zmiennej jednostki odniesienia. W ramach problemu zmiennej jednostki odniesienia rozpatrywane są osobno dwa zagadnienia, problem sposobu podziału przestrzeni oraz problem skali (poziomu agregacji). Istota obydwu problemów określona została w literaturze w kontekście możliwości uzyskania odmiennych wyników badań na skutek zmiany układu jednostek terytorialnych lub w wyniku wykonania procesu agregacji danych.
Problem sposobu podziału przestrzeni opisany jest w literaturze jako problem związany z otrzymywaniem różnych wyników na podstawie analizy danych przestrzennych w zależności od wyboru układu jednostek terytorialnych, jednak w ramach tego samego poziomu agregacji (Openshaw, Taylor, 1979, s. 128; Openshaw, 1984b, s. 8). Natomiast problem skali określany jest jako problem związany z uzyskaniem odmiennych wyników badań pod wpływem zmiany poziomu agregacji danych przestrzennych (Openshaw, Taylor, 1979, s. 128; Openshaw, 1984b, s. 8).
Celem pracy jest opracowanie nowego podejścia metodologicznego do identyfikacji problemu zmiennej jednostki odniesienia, w tym problemu podziału przestrzeni oraz problemu skali w przestrzennych badaniach ekonomicznych. Właściwe zrozumienie tych problemów i ich uwzględnienie w prowadzonych przestrzennych badaniach ekonomicznych ma istotny wpływ na otrzymywane wyniki.

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2018-09-30

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddział w Toruniu

Ilona Pietryka — 2018-06-30

The bulletin contains reports on the activities of Polish Economic Society Branch in Toruń.

e-ISSN: 2545-2223

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2018-06-30

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Wpływ edukacji na rozwój przedsiębiorczości

Angelika Andrzejczyk — 2018-03-10

Raport, został napisany na podstawie przeprowadzonych badań własnych sfinansowanych ze środków budżetowych na naukę w latach 2014-2016 jako projekt badawczy w ramach programu pod nazwą „Diamentowy Grant”. Publikacja skupia się głownie na zaprezentowaniu wyników badań, które mogą stanowić ważny wkład w rozwój nauk o przedsiębiorczości, dlatego też analiza literatury przedmiotu została znacznie skrócona. Zaprezentowana publikacja zawiera również rekomendacje dla przedstawicieli rożnych szczebli edukacji.

Przedsiębiorczość obejmuje wiele aspektów aktywności społeczno-gospodarczej takich, jak sfera ekonomiczna czy też zachowania społeczne i edukacyjne. Przekłada się na kształtowanie postaw, stylów zachowania i wartości w życiu człowieka. Coraz silniej odnosi się do nowych aktywności ludzkich, wymagających inicjatywy, a nie jedynie do działalności gospodarczej, w związku z czym, w niniejszej pracy pojęcie przedsiębiorczość nie ogranicza się jedynie do rejestracji nowej działalności gospodarczej, ale traktowane jest szerzej i odnosi się do postaw przedsiębiorczych, zachowań nakierowanych na podejmowanie aktywności zawodowej i dążenia do doskonalenia jednostki.

Kluczowym celem badań jest zidentyfikowanie wpływu edukacji na rozwój przedsiębiorczości wśród młodzieży akademickiej, będącej na rożnych poziomach i kierunkach kształcenia, oraz określenie związków zachodzących pomiędzy poziomami edukacji i rodzajami kształcenia a postawami przedsiębiorczymi. Drugim celem jest zdiagnozowanie, jakie aspekty edukacji, zarówno formalnej, jak i nieformalnej, wpływają na rozwój przedsiębiorczości najsilniej i jak można to wykorzystać w celu udoskonalenia systemu kształcenia w Polsce – identyfikacja relacji pomiędzy różnorodnymi elementami edukacji przedsiębiorczej a faktycznymi działaniami o charakterze przedsiębiorczym. Istotnymi wątkami badań są również: zbadanie wpływu edukacji na rozwój postaw przedsiębiorczych wśród grupy przedsiębiorców z województwa podlaskiego, legitymujących się różnorodnym wykształceniem, oraz uzyskanie uzupełniających wniosków do badań płynących ze spotkań ze specjalistami z rożnych branż i dziedzin związanych z przedsiębiorczością.

Raport składa się z pięciu rozdziałów: jednego teoretycznego, jednego metodologicznego oraz trzech analitycznych. W rozdziale pierwszym pokrótce scharakteryzowano wybrane aspekty przedsiębiorczości w świetle nauk społecznych. Wyjaśniono pojęcia, omówiono wybrane rodzaje przedsiębiorczości, metody badania oraz powiązanie w nich przedsiębiorczości i edukacji, przedstawiono także definicje edukacji formalnej i nieformalnej.

W rozdziale drugim uzasadniono podjęcie badania, przedstawiono problem i przyjęte cele badawcze. Omówiono zastosowane metody i techniki badawcze. Na potrzeby realizacji badań zbudowano nowy wskaźnik opisujący postawy przedsiębiorcze – Ogólny Wskaźnik Przedsiębiorczości (WSKP), który pozwala na ocenę postawy przedsiębiorczej respondenta. Na podstawie zbudowanego wskaźnika dokonano wyodrębnienia czterech typów postaw przedsiębiorczych. Dla każdego z trzynastu stwierdzeń opisujących postawę przedsiębiorczą można obliczyć wskaźnik szczegółowy, tj. średnią punktację tylko dla wybranego stwierdzenia, co pozwala również na ocenę pojedynczych cech (np. inicjatywy, elastyczności) respondentów.

Rozdział trzeci przedstawia wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród młodzieży akademickiej województwa podlaskiego. Dokonano w nim charakterystyki badanej grupy oraz przedstawiono wyniki badań podzielone na kilka kategorii: aktywność zawodową, aktywność przedsiębiorczą i dodatkowe aktywności studentów. Następnie zaprezentowano związek edukacji formalnej i nieformalnej z rozwojem przedsiębiorczości studentów, opinie studentów o wybranych obszarach edukacji, oferowane formy edukacji formalnej podczas studiów, uczestnictwo studentów w wybranych formach edukacji formalnej i nieformalnej oraz związki edukacji z kształtowaniem postaw przedsiębiorczych i własną działalnością gospodarczą.

W kolejnym, czwartym rozdziale, przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w formie wywiadów wśród przedsiębiorców z województwa podlaskiego. Dokonano charakterystyki badanej grupy oraz przedstawiono wyniki badań, które głównie skupiały uwagę na związkach edukacji formalnej i nieformalnej z rozwojem postaw przedsiębiorczych. Wśród analizowanych wypowiedzi przedsiębiorców nie zabrakło ich opinii na temat wiedzy w zakresie przygotowania do prowadzenia własnej działalności gospodarczej, jakiej brakuje w polskim systemie szkolnictwa, oraz tego, co można zrobić, aby zachęcić studentów do samorozwoju.

W ostatnim rozdziale zaprezentowano główne wątki poruszone podczas paneli dyskusyjnych przeprowadzonych wśród specjalistów z rożnych dziedzin zajmujących się przedsiębiorczością. Badanie to obejmowało sześć paneli, które pozwoliły na wyciągnięcie interesujących wniosków.

Konsument w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw

Kinga Karpińska — 2018-02-20

Współcześnie konsumpcja przestaje być jedynie środkiem do zaspokojenia potrzeb fizjologicznych. Staje się ona elementem ogólnie rozumianej kultury, a potrzeby, jakie zaspokaja, można zaliczyć do wszystkich poziomów potrzeb zgodnie z klasyfikacją przyjętą przez A. Maslowa. Jak zauważył M. Kempny: „obecnie nie tyle po prostu żyjemy w społeczeństwie konsumpcyjnym, ile stanowimy część cywilizacji konsumpcyjnej ze swoistą dla niej epistemologią” (Kempny 2005, s. 9). Procesy globalizacji i wirtualizacji powodują zmiany w zachowaniach konsumentów. Z drugiej strony ich potrzeby ewoluują, co wymusza zmiany w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw. Celem opracowania jest zatem próba analizy zależności między zachowaniami konsumentów a działalnością innowacyjną przedsiębiorstw. Zależności te są postrzegane jako interdyscyplinarny przedmiot badań podejmowanych przez specjalistów z różnych dziedzin, w tym: ekonomii, psychologii, socjologii, a także nauk o zarządzaniu. Niewątpliwie, jest to problematyka rozległa i wielowątkowa. Zależności między konsumpcją a innowacją w literaturze najczęściej są analizowane przez pryzmat innowacyjności konsumpcji lub innowacji konsumenckich. W niniejszym opracowaniu podkreśla się, że zależność między zachowaniami konsumentów a działalnością innowacyjną przedsiębiorstw jest obustronna. Pojawienie się innowacji – zwłaszcza o charakterze pionierskim – wyznacza nowe kierunki zachowań konsumentów. Ze względu na charakter prowadzonych rozważań w prezentowanym opracowaniu przyjmuje się wąskie rozumienie pojęcia konsument, a mianowicie jako osoby biorącej udział w procesie decyzyjnym (nabywającej dobra i/lub usługi w celu zaspokojenia potrzeb oraz je użytkującej). Dla współczesnego kształtu konsumpcji kluczową innowacją jest sieć internetowa. Następnie, kolejne innowacje pojawiają się w odpowiedzi na trendy zachowań konsumentów. Określają one kierunki rozwoju działalności innowacyjnej przedsiębiorstw. Zależności między zachowaniami konsumentów a działalnością innowacyjną nadal nie są do końca rozpoznane. Jak wskazała A. Gardocka-Jałowiec: „Wagę problemu podkreśla fakt, że podstawowy cel działalności innowacyjnej jest związany z głównym celem działalności gospodarczej – zaspokajaniem potrzeb ludzkich, mających służyć poprawie jakości życia. Zatem konsumpcja i działalność innowacyjna są aktywnościami ściśle ze sobą związanymi i nie są to zależności proste” (Gardocka-Jałowiec 2015a, s. 38). Zależności między innowacjami a konsumpcją prowadzą więc do sformułowania szeregu pytań, w tym: 1) w jaki sposób przebiega proces akceptacji innowacji przez konsumentów? 2) jaką rolę w weryfikacji rynkowej innowacji odgrywają konsumenci-innowatorzy? 3) jakie funkcje gospodarcze pełni innowacyjność konsumentów? 4) od jakich czynników jest uzależniony stopień akceptacji innowacji przez konsumentów? 5) jaką rolę w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw odgrywają konsumenci? 6) w jaki sposób przedsiębiorstwa mogą wykorzystać wiedzę o konsumentach w działalności innowacyjnej? 7) w jaki sposób innowacje wpływają na zachowania konsumentów? Monografia składa się z trzech rozdziałów, które dotyczą z jednej strony innowacji i innowacyjności w działalności przedsiębiorstw (rozdział 1.), z drugiej konsumentów jako ich odbiorców, a więc ich decyzji konsumenckiej czy uwarunkowań jej podejmowania (rozdział 2.). Rozdział 3. jest z kolei próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób zachowania konsumentów oddziałują na innowacyjność przedsiębiorstw oraz jakie są tego przyczyny. W rozdziale tym podjęto próbę zobrazowania zwrotnej zależności między zachowaniami konsumentów a innowacjami. Wskazano, w jaki sposób innowacje wpływają na zachowania konsumentów, a także jak konsumenci weryfikują ofertę rynkową oraz w jaki sposób oddziałują na proces kreowania skutecznych innowacji.

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2018-01-31

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Dostosowania fiskalne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Elżbieta Rogalska — 2018-01-21

Kwestia skuteczności i zasadności stosowania antycyklicznej polityki fiskalnej stanowi jeden z intensywnie eksplorowanych tematów badawczych makroekonomii – debata dotycząca tej problematyki trwa już ponad siedemdziesiąt lat. Mimo tego, współcześni ekonomiści dalecy są od osiągnięcia konsensu w tej materii. W szczególności potwierdzają to dyskusje dotyczące kolejnych antykryzysowych programów w krajach europejskich i USA trwające od 2008 roku.

Kontrowersje dotyczące determinant skuteczności dodatnich bodźców fiskalnych, jakie odnotowano oceniając efektywność dużych pakietów stymulacyjnych zrealizowanych w okresie ostatniego kryzysu finansowego w Stanach Zjednoczonych, wskazuje na zasadność podjętych badań.

Szczególne znaczenie, wysokie walory aplikacyjne oraz duża aktualność podjętych badań odnosi się także do sytuacji takich krajów jak Polska i pozostałe kraje Europy Środkowo-Wschodniej, które są członkami Unii Europejskiej stanowiącej wspólny rynek charakteryzujący się wolnym przepływem kapitału, dóbr i usług oraz siły roboczej. Jednocześnie kraje te są nowymi członkami Wspólnoty przygotowującymi się do wstąpienia do unii walutowej, co będzie dla nich źródłem kolejnych wyzwań fiskalnych. Po przystąpieniu do strefy euro, a tym samym przekazaniu władzy monetarnej na szczebel Europejskiego Banku Centralnego oraz przyjęciu całkowicie sztywnego kursu walutowego, jedynymi narzędziami potencjalnej stabilizacji, pozostającymi w gestii polskiego rządu i rządów pozostałych krajów regionu, będą narzędzia regulacyjne sfery gospodarczej oraz instrumenty polityki fiskalnej. Pierwsza grupa pozwala wywierać długookresowy wpływ na gospodarkę, tym samym głównym narzędziem bieżącej stabilizacji będzie polityka fiskalna.

Tym samym celem pracy jest analiza uwarunkowań oraz sposobu realizacji ujemnych oraz dodatnich dostosowań fiskalnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w okresie 1995-2012.

Niniejsza praca składa się z dwóch części: pierwszej, poświęconej rozważaniom teoretycznym oraz drugiej, skupiającej się na badaniu empirycznym. W pierwszej części zawarto trzy rozdziały. Badania empiryczne zostały przedstawione w dwóch rozdziałach.

Rozważania teoretyczne zostały podzielone zgodnie z dominującą w literaturze przedmiotu historyczną konwencją bazującą na podziale na szkołę związaną z paradygmatem keynesowskim (rozdział 1) oraz nurtem rozwijanym w ramach programu badawczego ekonomistów nawiązujących do perspektywy klasycznej, która akcentuje mikroekonomiczne podstawy badań makroekonomicznych oraz założenie oczyszczających się rynków (rozdział 2).

W trzecim teoretycznym rozdziale poruszono wybrane ważne czynniki, które zazwyczaj nie są uwzględniane w sformalizowanych modelach makroekonomicznych służących ocenie polityki fiskalnej, a które w świetle dorobku współczesnej ekonomii politycznej w toku takiej ewaluacji nie powinny być traktowane jako swoista metodologiczna „czarna dziura”, a tym samym ignorowane.

Rozdział czwarty otwierający część empiryczną pracy poświęcony jest przeglądowi najważniejszych, a więc przełomowych oraz najczęściej przytaczanych w literaturze badań dotyczących empirycznej weryfikacji konsekwencji krótkookresowych ujemnych dostosowań fiskalnych oraz skuteczności stabilizacyjnej dodatnich dostosowań fiskalnych.

W ostatnim rozdziale pracy przedstawione zostały wyniki badania empirycznego. Tłem dla tej analizy była charakterystyka sytuacji fiskalnej badanych krajów w przyjętym okresie analitycznym. Pierwszym etapem analizy było ekonometryczne badanie bazujące na wykorzystaniu koncepcji konwergencji warunkowej oraz zastosowaniu dynamicznych modeli panelowych. W następnych dwóch podrozdziałach przeprowadzono agregatową analizę jakościową ujemnych dostosowań fiskalnych oraz dodatnich dostosowań fiskalnych.

Wnioski z przeprowadzonej analizy oraz podsumowanie wyników analiz empirycznych w kontekście weryfikacji hipotez badawczych niniejszej pracy zostały przedstawione w uwagach końcowych.

Market and state in socio-economic order: a brief review of theories

Anna E. Jurczuk — 2018-01-11

The purpose of this paper is to present the views of various schools of economic thought on the sources of the institutional order of economies. The premises of the theories of constituted and spontaneous economic orders are taken as the criteria on the basis of which the sources of an institutional order are identified. In order to meet the research objectives, the paper present, on the basis of the theoretical notions of constituted and spontaneous economic orders, the views on the sources of institutional order in capitalism within the last 250 years, i.e. from the times of Adam Smith until the present day. Main results indicate that, the classical/neoclassical model of economic order, interpreted here as the ideal one, is arise by itself as a result of market interaction. In contradistinction to the above ultraliberal model of economic order is the consistently centralised model deriving from the Marxist tradition. A synthesis of the strictly liberal and the centralised models is the ordoliberal model of economic order. As regards the course of market interactions and the auto-formation of spontaneous rules of an economic order resulting from the market operations, it is a par exellence liberal concept. On the other hand, from the consistently centralised model it borrows the idea of top-down dictation of economic order principles by the political government. This synthesis constitutes ordoliberalism and implies a feedback between the constituted and spontaneous rules of economic order.

From Autonomy to Subordination? Relations Between the State and the Representations of Interests on the German Labour Market

Michał Moszyński — 2018-01-06

The main aim of the article is to assess the functioning and outcomes of tripartite structures of cooperation consisting of trade union federations, employers' organizations and the state in Germany on the background of the evolution of the welfare state. In the historical description, which was carried on chronologically covering 50 years from late 1960s, tools of institutional analysis and comparison were used. Main results indicate that state policy initially supported trade unions and employers' organizations as institutions of mediation and collective bargaining centers, but over time the sphere of social security has become a source of tensions between labor and capital. Due to generating unemployment, buying social peace became dysfunctional and impossible to finance in the long run thus the government had to reform the labor market, social sphere and consequently the German welfare state.

Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddział w Toruniu

Ilona Pietryka — 2017-12-31

The bulletin contains reports on the activities of Polish Economic Society Branch in Toruń.

e-ISSN: 2545-2223

Ocena możliwości rozwoju polsko-czeskich obrotów towarowych produktami przemysłu chemicznego na podstawie modelu handlu wewnątrzgałęziowego

Justyna Łapińska — 2017-12-16

The major research objective of this work is to evaluate the possibility of the development of the Polish-Czech trade turnover in the field of chemical industry products on the basis of an intra-industry trade model. Intra-industry trade is a parallel import and export of similar goods originating from the same branches (industries). It is now the dominant form of exchange in developed economies.

The essential part of the work was performed with the application of econometric models for panel data, empirical verification of the factors (both microeconomic and macroeconomic) determining Poland’s intra-industry trade in chemical industry products. As follows from the research done, intra-industry trade in Poland’s foreign trade in chemical products is determined by a set of numerous and different factors. Three microeconomic factors and eleven macroeconomic determinants proved to be statistically significant. Among the microeconomic factors ‘the degree of concentration of the chemical industry’ affects the development of intra-industry trade most. In the set of macroeconomic factors, the greatest impact on the development of intra-trade exchange is exerted by the distance that separates Poland from its trading partners and the level of the so-called commercial freedom in countries that are trading partners. The research conducted shows that the direction of the impact of all identified determinants on the development of intra-industry turnover is consistent with the predictions of the theory.

The model for macroeconomic factors relating to the characteristics of the economies participating in the exchange was used to identify the groups of products within the scope in which there is potential for the development of exchange in the Polish-Czech trade turnover. The evaluation of the possibility of the development of mutual trade in individual product groups was made by developing a ranking of product groups separately for Poland and for the Czech Republic. The ranking was constructed based on a synthetic index, which was designated by the application of the diagnostic features (trade volume and the intensity of intra-industry trade in various commodity groups) standardized with the zero unitarisation method.

The study has confirmed that the mutual trade turnover between Poland and the Czech Republic has a significant potential for the development of intra-industry trade exchange. The difference between the theoretical and the empirical value of the intra-industry trade index in the Polish-Czech turnover of chemical industry products is significant – it reaches approximately 12 percentage points.

Problemy Gospodarki Światowej

Ilona Pietryka — 2017-10-05

Monografia stanowi cykl wydawniczy “Problemy Gospodarki Światowej”. Tom pierwszy zawiera trzydzieści artykułów pogrupowanych w siedem zwartych merytorycznie części.

Problemy Gospodarki Światowej

Ilona Pietryka — 2017-10-05

Monografia stanowi cykl wydawniczy “Problemy Gospodarki Światowej”. Tom drugi zawiera szesnaście artykułów pogrupowanych w pieć zwartych merytorycznie części.

Problemy Gospodarki Światowej

Ilona Pietryka — 2017-10-05

Monografia stanowi cykl wydawniczy “Problemy Gospodarki Światowej”. Tom trzeci zawiera jedenaście artykułów pogrupowanych w cztery zwarte merytorycznie części.

Problemy Gospodarki Światowej

Ilona Pietryka — 2017-10-05

Monografia stanowi cykl wydawniczy “Problemy Gospodarki Światowej”. Tom czwarty zawiera szesnaście artykułów pogrupowanych w cztery zwarte merytorycznie części.

Problemy Gospodarki Światowej

Ilona Pietryka — 2017-10-05

Monografia stanowi cykl wydawniczy “Problemy Gospodarki Światowej”. Tom piąty zawiera osiem artykułów pogrupowanych w cztery zwarte merytorycznie części.

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2017-09-30

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Finance

Adam P. Balcerzak — 2017-09-11

The book contains papers in finance submitted to 9th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, 22-23 June 2017. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized by Polish Economic Society Branch in Torun and Institute of Economic Research in partnership with Brno University of Technology (Czech Republic), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Kaunas University of Technology (Lithuania), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Private Hochschule für Wirtschaft und Technik (Germany), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlin (Czech Republic), University of Economics and Culture (Latvia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Sekcja polska and Slovak Society for Operations Research were international, scientific, institutional partners of the conference. Mayor of Torun Michal Zaleski took honorary patronage of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Economics

Adam P. Balcerzak — 2017-09-11

The book contains papers in economics submitted to 9th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, 22-23 June 2017. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized by Polish Economic Society Branch in Torun and Institute of Economic Research in partnership with Brno University of Technology (Czech Republic), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Kaunas University of Technology (Lithuania), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Private Hochschule für Wirtschaft und Technik (Germany), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlin (Czech Republic), University of Economics and Culture (Latvia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Sekcja polska and Slovak Society for Operations Research were international, scientific, institutional partners of the conference. Mayor of Torun Michal Zaleski took honorary patronage of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Entrepreneurship and Management

Adam P. Balcerzak — 2017-09-11

The book contains papers in entrepreneurship and management submitted to 9th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, 22-23 June 2017. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized by Polish Economic Society Branch in Torun and Institute of Economic Research in partnership with Brno University of Technology (Czech Republic), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Kaunas University of Technology (Lithuania), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Private Hochschule für Wirtschaft und Technik (Germany), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlin (Czech Republic), University of Economics and Culture (Latvia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Sekcja polska and Slovak Society for Operations Research were international, scientific, institutional partners of the conference. Mayor of Torun Michal Zaleski took honorary patronage of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Quantitative Methods

Adam P. Balcerzak — 2017-09-11

The book contains papers in quantitative methods submitted to 9th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, 22-23 June 2017. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized by Polish Economic Society Branch in Torun and Institute of Economic Research in partnership with Brno University of Technology (Czech Republic), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Kaunas University of Technology (Lithuania), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Private Hochschule für Wirtschaft und Technik (Germany), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlin (Czech Republic), University of Economics and Culture (Latvia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Sekcja polska and Slovak Society for Operations Research were international, scientific, institutional partners of the conference. Mayor of Torun Michal Zaleski took honorary patronage of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Management Sciences

Adam P. Balcerzak — 2017-07-23

The book contains papers in management sciences submitted to 8th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy under the title Market or Government? 18-19 June 2015. Polish Security Printing Works was a strategic partner of the conference and European Regional Science Association was an international scientific institutional partner. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized in collaboration with Polish Economic Society Branch in Torun, Institute of Economic Research and Faculty of Business at Brno University of Technology (Czech Republic), Kaunas University of Technology (Lithuania), Kyiv National Economic University named after Vadym Hetman (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Riga Technical University (Latvia), Steinbeis University Berlin (Germany). The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) Macroeconomics; Microeconomics; Econometrics; International Economics; b) Financial markets; Labour markets; Institutions; c) Business environment; Management and Marketing.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Proceedings in Polish

Adam P. Balcerzak — 2017-07-23

The book contains papers in Polish language submitted to 8th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy under the title Market or Government? 18-19 June 2015. Polish Security Printing Works was a strategic partner of the conference and European Regional Science Association was an international scientific institutional partner. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized in collaboration with Polish Economic Society Branch in Torun, Institute of Economic Research and Faculty of Business at Brno University of Technology (Czech Republic), Kaunas University of Technology (Lithuania), Kyiv National Economic University named after Vadym Hetman (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Riga Technical University (Latvia), Steinbeis University Berlin (Germany). The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) Macroeconomics; Microeconomics; Econometrics; International Economics; b) Financial markets; Labour markets; Institutions; c) Business environment; Management and Marketing.

9th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy

Adam P. Balcerzak — 2017-06-30

The book contains abstracts submitted to 9th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, 22-23 June 2017. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized by Polish Economic Society Branch in Torun and Institute of Economic Research in partnership with Brno University of Technology (Czech Republic), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Kaunas University of Technology (Lithuania), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Private Hochschule für Wirtschaft und Technik (Germany), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlin (Czech Republic), University of Economics and Culture (Latvia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Sekcja polska and Slovak Society for Operations Research were international, scientific, institutional partners of the conference. Mayor of Torun Michal Zaleski took honorary patronage of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Proceedings in Polish

Adam P. Balcerzak — 2017-06-15

The book contains Polish papers in economics, finance, quantitative methods, entrepreneurship and management submitted to 9th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy, 22-23 June 2017. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized by Polish Economic Society Branch in Torun and Institute of Economic Research in partnership with Brno University of Technology (Czech Republic), Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology (Greece), Hungarian Academy of Sciences, Centre for Economic and Regional Studies, Institute of World Economics (Hungary), Kaunas University of Technology (Lithuania), Pablo de Olavide University (Spain), University of Economics in Bratislava (Slovakia) and in cooperation with: Pan-European University (Slovakia), Private Hochschule für Wirtschaft und Technik (Germany), Riga Technical University (Latvia), Tomas Bata University in Zlin (Czech Republic), University of Economics and Culture (Latvia), University of Entrepreneurship and Law (Czech Republic). European Regional Science Association. Sekcja polska and Slovak Society for Operations Research were international, scientific, institutional partners of the conference. Mayor of Torun Michal Zaleski took honorary patronage of the conference. The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) economics b) finance c) quantitative methods d) entrepreneurship and management.

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2017-05-31

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Płynność sektora bankowego a skuteczność polityki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego na tle Eurosystemu

Ilona Pietryka — 2017-05-01

The book concerns the problem of the National Bank of Poland (NBP) monetary policy effectiveness against the background of the European Central Bank (ECB) in terms of influencing the level and volatility of spread between the interbank overnight rate and the main rates of the central banks.

The problem, the analysis focuses on, is the way in which banking sector liquidity influences the effectiveness of monetary policy, i.e. the central bank?s capability to control the short-term interbank market rates.

The main aim of the book was to determine the relations between the liquidity position in the banking sector in the Eurosystem and Poland and the effectiveness of the ECB? and NBP? monetary policy in steering of the overnight interbank rates at the level consistent with the final target in the years 1999?2011.

In the book, the concepts related to a particular commercial bank liquidity and liquidity of the banking sector were redefined and the methods of their measurement were delineated. Furthermore, the determinants of liquidity position prevailing in the banking sectors in the Eurosystem and Poland (autonomous factors and monetary policy instruments) were also defined. The elements of the monetary policy implementation in the Eurosystem and Poland (operational target, tools for controlling its implementation and the practice of using of selected instruments) were characterised. The banking sector liquidity management by the ECB and the NBP, the construction and structure of the liquidity balance sheet in Eurosystem and Poland and the relations between its components and interbank EONIA and POLONIA rates were also presented. Moreover, an empirical analysis of monetary policy effectiveness in the Eurosystem and Poland in terms of stabilising EONIA and POLONIA rates with the use of econometric methods was also conducted.

The personal scope of the book includes central banks indicated in the title. From the future Polish euro area membership perspective, the ECB experience in effectiveness of achieving operational target was shown as a background and the target model for the NBP actions. This choice was dictated by the different liquidity position in the banking sector in the Eurosystem and Poland. The shortage of liquidity prevailing in the Eurosytem is considered as the liquidity position typical for developed banking sectors. The objective scope of considerations was the banking sector liquidity in the Eurosystem and Poland, its determinants and measurement methods and its impact on the ECB? and NBP? monetary policy effectiveness. The time frame of the book covers the years 1999?2011, i.e. since the beginning of the monetary policy implementation by the ECB, to the year in which, due to relative stability in the financial markets, the indicated central banks partially withdrew non-standard monetary policy instruments regulating banking sector liquidity.

Solving the research problem required theoretical and empirical studies. The basis of theoretical considerations was Polish- and English-language literature. Scientific books, articles from scientific journals and financial institutions publications in particular reports, statements and ECB? and NBP? statistics were used in this section. The formulation of the conclusions in this part of the research procedure was possible due to using descriptive and comparative analysis.

In the empirical part, econometric analysis with additional support of the consolidated balance sheet of the banking sector was applied. A direct comparison of the ECB? and NBP? monetary policy effectiveness considered in the context of the impact on the EONIA and POLONIA rate was carried out by division into the same periods, using similar variables and one econometric method.

Considering the economic situation and the nature of the monetary policy of the Eurosystem and Poland, the analysed time span was divided into four periods: the pre-crisis period, period of the first signs of the financial crisis, period of severe crisis phenomena in financial markets and period of European Union member states debt crisis. In case of the ECB, two additional periods were distinguished: the "old" and "new" operational framework of monetary policy. Research focused on the dependent variable, i.e. the spread between interbank market rate, which is controlled by central banks and main open market operations rate in the Eurosystem and Poland. ECB? and NBP? monetary policy instruments (open market operations, standing facilities and reserve requirements), the relations between supply and demand during tenders under the main open market operations and risk measures such as the EURIBOR-OIS 3M and WIBOR-OIS 3M spreads were considered as spread determinants. The regression models with random GARCH component with additional explanatory variables in the conditional variance equation were applied.

On the basis of the conducted research, a number of cognitive results was achieved. First, the link between the three groups of the banking sector liquidity balance sheet and the interbank market rate adopted as a operating target were confirmed. Secondly, the conclusion was drawn that the effectiveness of the central bank in maintaining interbank rates adopted as a operating target as close as possible to main rate depends on fluctuations in both autonomous factors and monetary policy instruments. Thirdly, it was ascertained that both the level and volatility of the EONIA and POLONIA spread were shaped more by the central banks monetary policy instruments than by factors that depend on them only indirectly. This shows that both central banks are highly effective in controlling the level and volatility of interbank rates adopted as a operating target. Fourthly, it was stated that the absolute and the relative share of monetary policy instruments in explaining the conditional mean and conditional variance of spread is greater in case of the ECB (compared to the NBP). This implies that the ECB? operating system is adjusted to the prevailing liquidity position, and central bank actions are more effective in controlling the EONIA rate close to the main rate.

Problemy Gospodarki Światowej

Ilona Pietryka — 2017-05-01

Monografia stanowi cykl wydawniczy "Problemy Gospodarki Światowej". Tom szósty zawiera trzynaście rozdziałów pogrupowanych w pieć zwartych merytorycznie części.

Considering the use of random fields in the Modifiable Areal Unit Problem

Michał Bernard Pietrzak — 2017-05-01

The focus of the research will be on the modifiable areal unit problem (MAUP) within which two aspects will be considered: the scale problem and the aggregation problem. In the article we consider the use of random fields theory for the needs of the ?Scale Problem issue. The Scale Problem is defined as a volatility of the results of analysis as a result of a change in the aggregation scale. In the case of the scale problem empirical studies should be conducted with application of simulations. Within the simulation analysis the realisations of random fields referred to irregular regions will be generated. First, the internal structure of spatial processes will be analysed. Next, we consider the theoretical foundations for random fields relative to irregular regions. The accepted properties of random fields will be based on the characteristics established for economic phenomena. The outcome of the task will be the development of a procedure for generating the vector of random fields with specified properties. Procedure for generating random fields will be used to simulations within the scale problem too. The research is funded by National Science Centre, Poland under the research project no. 2015/17/B/HS4/01004

Contemporary Issues in Economy. Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Economics and Finance

Adam P. Balcerzak — 2017-05-01

The book contains papers in economics and finance submitted to 8th International Conference on Applied Economics Contemporary Issues in Economy under the title Market or Government? 18-19 June 2015. Polish Security Printing Works was a strategic partner of the conference and European Regional Science Association was an international scientific institutional partner. The conference was hosted by The Department of Economics at The Faculty of Economics and Management at Nicolaus Copernicus University in Torun in Poland and was organized in collaboration with Polish Economic Society Branch in Torun, Institute of Economic Research and Faculty of Business at Brno University of Technology (Czech Republic), Kaunas University of Technology (Lithuania), Kyiv National Economic University named after Vadym Hetman (Ukraine), Pablo de Olavide University (Spain), Riga Technical University (Latvia), Steinbeis University Berlin (Germany). The conference was especially addressed to economist from all European Union countries and Eastern Europe. Main conference tracks included: a) Macroeconomics; Microeconomics; Econometrics; International Economics; b) Financial markets; Labour markets; Institutions; c) Business environment; Management and Marketing.

Initial Public Offering: theory and practice of Czech and Polish companies

Tomas Meluzin — 2017-05-01

This book deals with the topic of corporate financing through Initial Public Offerings. It aspires to broaden both knowledge and comprehension of this subject. For issuers, it identifies some practical approaches to IPO-related decisions under the conditions in force on the Czech and Polish capital markets.

The introductory chapter delineates the specifics of joint-stock compa- nies and reviews the resources available to such legal entities in raising the capital needed for investments in company development. The term ?Initial Public Offering? is then defined, followed by an assessment of IPO trends in terms of their numbers and the value of the capital obtained by this form of financing on global equity markets. In the next section of the book, the authors survey the most frequently stated reasons for launching an IPO with their respective pros and cons. The book then analyses the IPO structure and the related costs on global equity markets. The following chapter cov- ers the characteristic features of IPOs, these being underpricing and the lower profitability of shares after the initial public offering. This part of the book concludes with a discussion of the methods used to evaluate the issu- ing companies.

The third part of the book begins with an outline of the main conditions for a successful IPO implementation on the Czech and Polish capital mar- kets. This is followed by the main characteristics of the initial public offer- ings that have appeared on the Czech capital market, and an articulation of the policies, views and experiences of the companies that implemented them. This section of the book also presents the results of research into factors that influence decisions about a prospective IPO under the condi- tions in force on the Polish capital market. The results of the empirical re- search are compared with modern theoretical approaches seeking a solution to this decisive juncture within a company. The final chapter presents a summary and a discussion of the results produced.

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2017-01-31

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2016-09-30

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Biuletyn Myśli Instytucjonalnej

Sławomir Czech — 2016-06-30

The bulletin contains reports on the activities of the Forum for Institutional Thought.

ISSN: 2543-9383

Stanowiony i spontaniczny ład gospodarczy w procesie transformacji systemowej Polski i byłej NRD

Anna Grabska — 2014-12-31

Niniejsza monografia powstała w ramach finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki w Krakowie projektu badawczego własnego NN112258439 „Koncepcje stanowionego i spontanicznego ładu gospodarczego w procesie transformacji systemowej gospodarki Polski i byłej NRD”.

Przedsiębiorstwo oparte na wiedzy

Adam P. Balcerzak — 2014-03-31

Celem książki jest próba zmierzenia się z kwestiami, które istotnie wpływają na funkcjonowanie współczesnego przedsiębiorstwa opartego na wiedzy. W niniejszej pracy postawiono następujące pytania badawcze: (1) w jaki sposób efektywne gospodarowanie wiedzą może stanowić źródło przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa?; (2) jak nowe uwarunkowania związane z rozwojem gospodarki wiedzy wpływają na skuteczność zarządzania strategicznego przedsiębiorstwa opartego na wiedzy?; (3) jakie nowe sposoby komunikacji z klientem przedsiębiorstwa występują w warunkach gospodarki opartej na wiedzy?

Dobre praktyki przedsiębiorczości akademickiej. Kompedium wiedzy. Studium przypadków

Adam P. Balcerzak — 2011-12-31

Monografia jest owocem rozważań powstałych w trakcie wdrażania w okresie od 1 września 2010 roku do 30 czerwca 2011 roku projektu pt. „Promocja przedsiębiorczości akademickiej w województwie kujawsko-pomorskim”

Spin off, spin out jako instrument budowania przedsiębiorczości akademickiej oraz stymulowania innowacyjności regionu

Adam P. Balcerzak — 2011-12-31

Aktywność regulacyjna państwa a potencjał rozwojowy gospodarki

Adam P. Balcerzak — 2009-12-31

Księga pamiątkowa z okazji pięćdziesięciolecia Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddziału w Toruniu.